Tìm hiểu mô hình 5 áp lực cạnh tranh trong marketing

• 1. Mô hình 5 áp lực cạnh tranh là gì?
• 2. Lợi ích của mô hình mô hình 5 áp lực cạnh tranh
• 3. Các yếu tố trong mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Michael Porter
• 1/ Sự cạnh tranh trong ngành
• 2/ Đối thủ cạnh tranh tiềm năng
• 3/ Quyền thương lượng của nhà cung ứng
• 4/ Quyền thương lượng của khách hàng
• 5/ Sự đe dọa đến từ sản phẩm/dịch vụ thay thế
• 4. Ví dụ về mô hình 5 cạnh tranh điển hình

Các doanh nghiệp hiện nay thường có rất nhiều cách để xác định được những cạnh tranh, áp lực trong thị trường kinh doanh của mình, trong đó mô hình 5 áp lực cạnh tranh được sử dụng nhiều nhất. Vậy mô hình 5 lực lượng cạnh tranh này là gì? Chi tiết các yếu tố trong mô hình này như thế nào? Mời bạn đọc quan tâm đón đọc ngay trong bài viết này nhé!

1. Mô hình 5 áp lực cạnh tranh là gì?

Mô hình 5 yếu tố gây áp lực cạnh tranh cho doanh nghiệp

Mô hình 5 áp lực cạnh tranh (hay mô hình 5 lực lượng cạnh tranh, mô hình Porter’s Five Forces) là mô hình kinh doanh của Michael Porter nhằm giúp các doanh nghiệp xác định được 5 lực lượng cạnh tranh khác nhau và áp dụng cho mọi ngành công nghiệp. Mô hình này có điểm tương đồng với mô hình SWOT giúp doanh nghiệp xác định được điểm mạnh, điểm yếu của ngành nghề lĩnh vực mà doanh nghiệp quan tâm, từ đó đưa ra cái nhìn khách quan nhất và có hướng điều chỉnh phù hợp.

2. Lợi ích của mô hình mô hình 5 áp lực cạnh tranh

Nếu doanh nghiệp của bạn biết cách áp dụng mô hình 5 áp lực cạnh tranh vào bức tranh kinh doanh của doanh nghiệp mình sẽ mang lại những lợi ích như:

– Giúp doanh nghiệp hiêu được bức tranh tổng thể toàn canh như môi trường kinh doanh đa dạng và phức tạp, những thay đổi lớn khi thị trường có sự tham gia cả các đối thủ khác, cạnh tranh với các đối thủ cũ. Như vậy 5 áp lực cạnh tranh này sẽ giúp doanh nghiệp có được cái nhìn tổng thể và bao quát nhất.

– Đánh giá lại tiềm năng của doanh nghiệp: các daonh nghiệp cần biết tự đánh giá và nhận xét lại bản thân đây là yếu tố giúp doanh nghiệp tìm ra được điểm mạnh và điểm yếu của doanh nghiệp của mình. Từ đó sẽ đưa ra những chiến lược kinh doanh tốt hơn và đẩy mạnh tính cạnh tranh giữa các đối thủ.

– Hỗ trợ doanh nghiệp định hướng lại những áp lực: khi bạn đã phân tích được tình trạng hiện tại doanh nghiệp của mình dựa theo 5 áp lực cạnh tranh từ đó bạn đã hình dung được rõ ràng những áp lực nào có lợi cho doanh nghiệp và kịp thời đưa ra những điều chỉnh phù hợp với áp lực cạnh tranh lên doanh nghiệp.

3. Các yếu tố trong mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Michael Porter

1/ Sự cạnh tranh trong ngành

Yếu tố cạnh tranh trong ngành

Sự cạnh tranh trong ngành không ai khác chính là đối thủ của bạn. Đối thủ của bạn ở đây có thể là một công ty, doanh nghiệp nào đó (thậm chí là cá nhân) có cùng sản xuất, cung cấp một sản phẩm/dịch vụ/dịch vụ nào đó mà bạn cũng đang cung cấp và cùng chung với bạn tệp khách hàng mục tiêu.

Đây là áp lực quyết định sức cạnh tranh và lợi nhuận của doanh nghiệp và đối thủ của mình trong ngành, nhất là khi nhu cầu thị trường tăng cao, các doanh nghiệp phải cạnh tranh với nhau để giành lại về mình nhóm khách hàng tiềm năng lớn nhất, đem về doanh thu lợi nhuận cao nhất.

Sự cạnh tranh trong ngành càng gay gắt  quyết liệt hơn khi có thêm những yếu tố như:

– Có nhiều đối thủ cạnh tranh ngang sức với doanh nghiệp

– Sản phẩm/dịch vụ không có sự khác biệt mới mẻ, dễ dàng bị đánh bật khỏi vị trí đầu trong mắt người tiêu dùng

– Lòng trung thành, tín nhiệm của khách hàng với doanh nghiệp thấp

2/ Đối thủ cạnh tranh tiềm năng

Đối thủ cạnh tranh tiềm năng có thể là những đối thủ trong tương lai của bạn, nghĩa là trước mắt họ chưa phải là đối thủ của bạn, tuy nhiên theo thời gian họ sẽ thay đổi quyết định và gia nhập và thị trường của doanh nghiệp. Do đó những đối thủ cạnh tranh tương lai của bạn có thể trở thành mối đe dọa đến doanh nghiệp của bạn và gây sức ép cạnh tranh lớn hơn cho doanh nghiệp.

Hãy luôn nhớ ngành nào càng dễ thâm nhập thị trường thì càng dễ cạnh tranh khốc liệt gay gắt, do đó để tạo được một chỗ đứng vững vàng trên thị trường và trong mắt người tiêu dùng, doanh nghiệp cần phải có những sự thay đổi phù hợp với xu yếu thị trường, chẳng hạn như:

– Tối ưu các yếu tố chi phí công nghệ, nguồn nguyên vật liệu sản xuất, nhân lực,… để giảm xuống chi phí giá thành sản phẩm/dịch vụ. một trong những yếu tố cạnh tranh mạnh mẽ nhất để giành được thị trường mục tiêu đó là giá thành sản phẩm/dịch vụ. Sản phẩm/dịch vụ chất lượng với giá thành thấp hơn so với thị trường thì sức cạnh tranh của doanh nghiệp cũng tăng cao đáng kể.

– Thay đổi sản phẩm trở nên khác biệt, ấn tượng: thay đổi mẫu mã, thay đổi bao bì, hoặc tăng thêm chất lượng, giá trị cho sản phẩm/dịch vụ…

– Tập trung duy trì và mở rộng các kênh truyền thông, các kênh phân phối mới để tiếp cận tới những khách hàng tiềm năng khác.

3/ Quyền thương lượng của nhà cung ứng

Yếu tố áp lực từ nhà cung ứng

Nhà cung ứng – hay nhà cung cấp cũng là một yếu tố quan trọng trong mô hình 5 áp lực cạnh tranh của michael p??. Nhà cung ứng ở đây có thể là một tổ chức hoặc một cá nhân cụ thể nào đó tham gia vào quá trình cung cấp sản phẩm/dịch vụ vào thị trường. Họ có khả năng gây áp lực rất lớn cho doanh nghiệp, ví dụ như cung cấp nguyên vật liệu không đảm bảo chất lượng, thời gian giao hàng cung ứng không đúng giờ, tăng giá dịch vụ,… Những điều tưởng như nhỏ bé không dễ dàng ảnh hưởng đến doanh thu lợi nhuận của doanh nghiệp lại ảnh hưởng trực tiếp tới khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường, ví dụ như:

– Nguyên vật liệu trên thị trường ít nhà cung ứng và ít có thể thay thế được

– Nhà cung ứng gần như độc quyền trong việc cung cấp các nguồn lực khan hiếm mà doanh nghiệp cần có

– Ít nhà cung cấp dẫn đến cạnh tranh giành nhà cung cấp cho doanh nghiệp

– …

4/ Quyền thương lượng của khách hàng

Khách hàng cũng là một áp lực mà doanh nghiệp phải đối mặt

Khách hàng chính là những người tiêu thụ sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp hoặc là đại lý, là nhà phân phối sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp đem tới thị trường, là người đem đến cho doanh nghiệp nguồn lợi nhuận cụ thể nhất. Cất cứ doanh nghiệp nào cũng luôn cần phục vụ “khách hàng là thượng đế” đó để có thể thành công trong tương lai, đem đến cho khách hàng những sản phẩm tốt nhất, chất lượng nhất, dịch vụ tốt nhất.

Tuy nhiên họ cũng là một áp lực rất lớn cho doanh nghiệp khi mà khách hàng là những người sẵn sàng tiêu thụ sản phẩm của bạn nhưng cũng đồng thời sẵn sàng “giúp” đối thủ của doanh nghiệp đánh bật chính họ ngay trên thị trường. Khách hàng hoàn toàn có thể mặc cả với doanh nghiệp khi:

– Số lượng sản phẩm/dịch vụ khách hàng mua lớn dẫn đến mặc cả “giảm giá”.

– Khách hàng mua ít.

– Khách hàng trở nên nhạy cảm với giá cả của doanh nghiệp bên cạnh đối thủ của bạn.

– Sự cạnh tranh đến từ sản phẩm/dịch vụ chính doanh nghiệp đối thủ.

5/ Sự đe dọa đến từ sản phẩm/dịch vụ thay thế

Cùng với sự phát triển vượt trội của công nghệ và kỹ thuật, ngày càng có nhiều sự thay thế các sản phẩm/dịch vụ trở nên thông minh hơn tối ưu hơn tới người tiêu dùng mà giá thành cũng tương đương như sản phẩm/dịch vụ hiện tại của doanh nghiệp, đây thật sự là một áp lực rất lớn đối với doanh nghiệp bởi chúng ảnh hưởng trực tiếp tới lượng tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp cũng như giảm lợi nhuận xuống sâu, thậm chí là đánh bật doanh nghiệp khỏi thị trường một cách nhanh chóng.

Do đó doanh nghiệp cần rất quan tâm vào các chiến lược kinh doanh hiện tại của doanh nghiệp, chiến lược tiếp thị phù hợp với nhu cầu thị trường, đồng thời cần có sự cải tiến cả về công nghệ và nguồn lực để tối ưu nhất sản phẩm/dịch vụ của mình trước sự cạnh tranh lớn từ những sản phẩm/dịch vụ thay thế.

4. Ví dụ về mô hình 5 cạnh tranh điển hình

1. Cạnh tranh trong ngành của Coca Cola

Đối thủ cạnh tranh trực tiếp với Coca Cola hiện tại chính là Pepsi, bởi quy mô và hình thức hoạt động, chiến lược sản phẩm gần như tương tự nhau. Do đó “cuộc chiến Cola” cạnh tranh về giá và thị phần giữa hai thương hiệu này rất gay gắt.

2. Đối thủ cạnh tranh tiềm năng của Coca Cola

Trong ngành công nghiệp đồ uống có gas có một số yếu tố ngăn cản các thương hiệu. Bởi để phát triển thương hiệu trong thời gian ngắn là điều không thể, do đó hoạt động sản xuất đòi hỏi nhà kinh doanh cần có một khoản đầu tư lớn như chi phí đầu tư cho tiếp thị quảng bá sản phẩm, bộ nhận diện thương hiệu cho doanh nghiệp của bạn. Tiếp đó chính là khó khăn về chi phí đầu tư, các đối thủ cạnh tranh cần phải tính toán được thời gian để xây dựng lòng trung thành của khách hàng với thương hiệu của mình.

3. Thương lượng của các nhà cung ứng với Coca Cola

Sức mạnh của nhà cung ứng đối với Coca Cola là rất yếu bởi thương hiệu này có thể dễ dàng thay đổi nhà cung cấp này chuyển sang nhà cung cấp khác. Nhưng lại không có nhà cung cấp nào có thể chuyển đổi khỏi Coca Cola bởi nó sẽ gây những tổn thất lớn cho họ. Các yếu tốt chính về sức mạnh của nhà cung ứng như:

– Nhà cung cấp khó có thể áp dụng chiến lược hội nhập trước đối với Coca Cola.

– Chi phí chuyển đổi nhà cung cấp của Coca Cola không quá cao.

– Có rất nhiều nhà cung cấp.

4. Quyền thương lượng của khách hàng đối với Coca Cola

Hầu hết sức mạnh của khách hàng trong trường hợp Coca Cola hầy như rất thấp, bởi khách hàng thường sẽ mua sản phẩm với số lương ít vầ không tập trung tại một thị trường cụ thể. Chi phí chuyển đổi không coa đối với khách hàng thông thường giữa hau thương hiệu Pepsi và Coca Cola, nhìn chung sức mạnh của khách hàng với thương hiệu Coca Cola là yếu.

5. Sự đe dọa đến từ sản phẩm thay thế đối với Coca Cola

Xu hướng hiện nay có rất nhiều những sản phẩm đồ uống khác  được sản xuất bởi đối thủ Pepsi như nước ép trái cây, đồ uống nóng và lạnh khác nhau dẫn tới tình trạng sản phẩm thay thế của Coca Cola rất cao. Ngoài ra, chất lượng của những sản phẩm thay thế cũng rất tốt vì vậy sựa trên yếu tố này đe dạo từ các sản phẩm thay thế là rất lớn.

Trên đây Unica đã giải thích chi tiết cho bạn đọc những thông tin cụ thể nhất về khái niệm mô hình 5 áp lực cạnh tranh và chi tiết 5 lực lượng cạnh tranh đó cho bạn đọc rồi, hy vọng những thông tin bổ ích trên đây sẽ giúp bạn có được những kiến thức hay và hỗ trợ đắc lực cho bạn trong quá trình hoạt động kinh doanh của mình.

Như vậy có thể khẳng định rằng marketing đóng vai trò rất quan trọng đối với mỗi doanh nghiệp hiện nay. Vậy nên mỗi doanh nghiệp cần phải thường xuyên update và áp dụng những kiến thức mới thông quá các khoá học marketing trên Unica để có được những kinh nghiệm thực chiến, lên kế hoạch, chiến dịch mang lại hiệu quả lớn cho doanh nghiệp của bạn hơn.

Xin cảm ơn và chúc bạn thành công!

Đăng bởi: Mạnh Nguyễn