Vấn đề dinh dưỡng cho người bệnh có rối loạn chức năng hậu môn nhân tạo

• Khi bị táo bón
• Khi bị tiêu chảy
• Hướng dẫn chế độ dinh dưỡng đúng cách khi có hậu môn nhân tạo là ruột non
• Những điều nên và không nên
• Điều nên làm
• Không nên

Hậu môn nhân tạo là lỗ mở chủ động ở đại tràng hoặc hồi tràng ra da để đưa toàn bộ phân ra ngoài thay thế hậu môn thật. Vậy dinh dưỡng ở những bệnh nhân mở hậu môn nhân tạo cần phải lưu ý những gì? Cùng chúng mình đọc hết bài này tìm hiểu nhé!

Khi bị táo bón

• Nên ăn tăng cường lượng rau củ quả mềm, nấu nhừ hoặc ăn rau củ có nhớt hay ăn thêm yến mạch, trái cây như chuối, bơ, đu đủ hoặc uống nước ép trái cây.
• Cần uống đủ nước và nên vận động thể dục vừa phải.

Nên uống đủ nước (Nguồn: Internet)

• Tránh hoặc ăn rất hạn chế những thức ăn dễ gây tắc nghẽn hậu môn nhân tạo: Có một số loại thức ăn nếu ăn lượng nhiều và không nhai kỹ thì dễ gây tắc nghẽn như bắp nguyên hạt, đặc biệt là bắp nướng, bắp rang bơ, trái cây khô, dứa (lõi khóm/thơm), các loại đậu còn vỏ, xà lách trộn với rau thô ráp, cần tây,…

Khi bị tiêu chảy

Nguyên nhân có thể do một số thức ăn (thức ăn cay, trái cây hoặc rau củ) hay thức uống (như rượu, bia, cà phê) hoặc do nguyên nhân khác (nhiễm bẩn thức ăn hoặc thuốc).

• Điều trị nguyên nhân (nếu có)
• Hoặc ngưng dùng thực phẩm nếu nghi ngờ do thực phẩm đó gây ra.
• Một số loại thực phẩm có thể làm giảm tiêu chảy như: Gạo trắng, nui, bánh mì, yaourt và thức uống có bổ sung men vi sinh (Probiotic)

Hướng dẫn chế độ dinh dưỡng đúng cách khi có hậu môn nhân tạo là ruột non

Hậu môn nhân tạo trong trường hợp này thường ra phân lỏng kèm khoáng chất (muối, kali) và nước. Một số ít trường hợp thì có hiện diện thêm thức ăn, thức uống (như sữa) trong dịch hậu môn nhân tạo gây kém hấp thu, người bệnh sụt cân rất nhanh và suy dinh dưỡng nặng (suy kiệt). Bên cạnh đó, người bệnh có thể bị nguy hiểm nếu bị mất nước và điện giải nặng qua hậu môn nhân tạo.

Những điều nên và không nên

Điều nên làm

• Có nhiều bữa ăn trong ngày như 3 bữa cơm và 2 đến 3 bữa phụ (sữa có peptide và MCT – Triglyceride chuỗi trung bình như sữa Peptamen) để tăng cường bổ sung chất dinh dưỡng, ngăn ngừa suy dinh dưỡng nặng.
• Trong bữa ăn nên nhai thật kỹ, ăn hay uống sữa thật chậm để tăng cường khả năng hấp thu và ngăn ngừa mất chất dinh dưỡng qua hậu môn nhân tạo.
• Ăn thức ăn giàu đạm (thịt, cá nạc các loại, trứng, hải sản, gia cầm,…). Trung bình 200 – 250g trong ngày.

Thức ăn giàu đạm (Nguồn: Internet)

• Ăn thường xuyên thức ăn giàu khoáng: Kali và vitamin như đậu nành, đậu xanh (ngâm bỏ vỏ), đậu hũ, cà rốt (gọt bỏ vỏ, nấu mềm), khoai tây (gọt bỏ vỏ, nấu mềm) chuối, đu đủ, nước ép trái cây (như cam).
• Bù nước có khoáng (như oresol) khi lượng dịch phân ra nhiều để ngăn ngừa mất nước, điện giải. Lượng dịch oresol tương đương với lượng dịch mất qua hậu môn nhân tạo.

Lưu ý: Lượng nước tiểu trong ngày. Nếu dưới 1 lít trong ngày, kèm yếu cơ (như đi lại yếu) thì người bệnh cần uống thêm dịch oresol. Tuy nhiên, nếu tình trạng này không đỡ thì người bệnh nên được đưa đến cơ sở khám chữa bệnh để được cứu chữa kịp thời.

Không nên

• Ăn thức ăn nhiều chất béo (dầu, mỡ, bơ thực vật) vì sẽ gây khó tiêu hóa và hấp thu.
• Ăn thức ăn nhiều chất xơ (như củ, quả còn vỏ, trái cây còn vỏ, rau,…) vì chất xơ làm tăng nhu động ruôt và thức ăn sẽ bị tống nhanh ra ngoài qua hậu môn nhân tạo.
• Uống nước trong bữa ăn.
• Uống các thức uống có chất kích thích như cà phê, trà đậm, bia rượu,…

Không nên uống bia rượu (Nguồn: Internet)

Trường hợp có 2 đầu ruột non ra da: Bệnh nhân nên thực hiện hoặc tiếp tục thực hiện phương pháp truyền hoàn hồi dịch ra ở hậu môn nhân tạo. Nghĩa là thu lấy dịch ở đầu trên của ruột ra da, sau khi dịch đã được loại bỏ cặn bã (lọc/lượt lại) truyền lại vào đầu ruột bên dưới.

Cách làm này thường được hướng dẫn và thực hiện ở bệnh viện vì giúp người bệnh không mất dịch và điện giải (chất khoáng), đồng thời giúp cơ thể hấp thu thêm chất dinh dưỡng ở đoạn ruột bên dưới. Từ đó ngăn ngừa biến chứng nặng do mất nước và điện giải, cũng như suy dinh dưỡng nặng.

Hãy tiếp tục theo dõi chúng mình để có thêm thông tin hữu ích về sức khỏe và dinh dưỡng nha! Hẹn gặp lại các bạn ở những bài viết sau .

Khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Chợ Rẫy, Tư vấn dinh dưỡng cho bệnh nhân có hậu môn nhân tạo

Đăng bởi: Quốc Hoàng