Ninh Bình là vùng đất du lịch nổi tiếng với non xanh nước biếc, văn hóa đặc sắc và ẩm thực ngon nức lòng. Kim Sơn có rượu Lai Thành, Hoa Lư nổi danh dùng thịt dê núi, Yên Mạc gắn với nem chua, Nho Quan có xôi trứng kiến…

Bún mọc Kim Sơn
Xôi trứng kiến
Bún chả quạt
Cá kho gáo
Thịt dê núi tái chanh
Cá chuối nướng
Cơm cháy Ninh Bình
Bánh trôi Ninh Bình
Gỏi cá nhệch
Ốc núi
Nem chua Yên Mạc
Mắm tép Gia Viễn
Tạm kết

Hãy cùng Migo khám phá top 10 món ngon nức tiếng đất Cố Đô qua bài viết dưới đây!

Bún mọc Kim Sơn

Cùng với đặc sản rượu Lai Thành, bún mọc Kim Sơn là món ngon dân dã không thể bỏ qua khi ghé thăm mảnh đất Ninh Bình. Tô bún thơm ngào ngạt mùi ngọt ngậy của nước dùng, những viên mọc to, chắc, đậm đà trở thành món quà ngây ngất cho thực khách lúc sáng sớm.

Miếng mọc trong bát bún Kim Sơn làm từ thịt mông ngon giã nhuyễn, cả miếng to bằng lòng bàn tay trẻ con chứ không tròn lẳn như mọc thịt mộc nhĩ Hà Nội. Người đầu bếp nhanh tay thái miếng mọc thả vào bát, rưới lên nước dùng bỏng rẫy rồi bưng lên phục vụ thực khách khi vẫn còn nóng hổi. Điểm ở trên là hành phi thơm, rau mùi xanh mướt. Khi thưởng thức, nước lèo ngọt lịm thấm đẫm vào thớ bún dai. Gắp cùng chút rau giá, rau chuối thái rối, ngổ, húng, kinh giới, rau răm khiến ăn một lần liền nhớ mãi.

Địa chỉ gợi ý:

Bún mọc Tố Như: Mặt đường 10 Quang Thiện, Kim Sơn, Ninh Bình

10 món ngon ninh bình nhất định phải thử - chưa ăn chưa biết cố đô!

Bún mọc Kim Sơn – món sáng dân dã không thể bỏ qua khi ghé thăm Kim Sơn. Ảnh:chudu24

Xôi trứng kiến

Đã dừng chân ở Nho Quan, Ninh Bình thì không ai có thể bỏ qua món xôi trứng kiến này. Với nhiều dãy núi đá vôi lởm chởm, đất Nho Quan có rất nhiều loài kiến nâu tới làm tổ trên những ngọn cây cheo leo vùng núi đá. Có nơi còn gọi loại này là kiến ngạt, kiến cong trôn cho loại trứng béo ngậy, nhiều đạm.

Đặc biệt, mùa trứng kiến chỉ có từ khoảng rằm tháng 2 Âm lịch. Công đoạn lấy trứng kiến về cũng lắm gian nan. Bởi vậy mà món xôi trứng kiến lại càng trở nên món ngon đáng đợi chờ.

Thông thường, trứng kiến chỉ lấy được vào ngày nắng ráo. Người ta dùng câu liêm ngoặc xuống cả tổ kiến, đợi tổ xả hết kiến thì cho cả mảng vào sàng, gõ nhẹ cho trứng kiến rơi xuống. Khi xả hết kiến, người ta lại dùng chậu nước ấm đãi lần nữa rồi để ráo. Trứng kiến sau đó được phi thơm với hành mỡ, ướp cẩn thận trong lá chuối khô cho ngấm vị và hơ qua trên bếp lửa. Đợi xôi đồ chín thì đem trứng kiến rắc lên, đảo đều cho trứng kiến quyện vào từng hạt xôi. Khi ăn xôi dẻo thơm hòa cùng trứng kiến béo ngậy.

Địa chỉ gợi ý:

Xôi trứng kiến: ql 12B, Ngọc Lương, Nho Quan, Ninh Bình

Xôi trứng kiến, món ngon không phải mùa nào cũng có, cách chế biến cũng cầu kỳ nên giá không hề “mềm”. Ảnh: naturekey.vn

Bún chả quạt

Bún chả thôi, nhưng bún chả cố đô lại có nét đặc trưng riêng, không chỉ là món ăn yêu thích của người địa phương, còn rất được lòng khách du lịch. Bún chả quạt Ninh Bình đích xác là món sáng không thể bỏ qua nếu bạn về thăm mảnh đất này.

Từ xa thôi đã thấy mùi chả quạt hấp dẫn gọi mời. Bởi miếng chả được quạt than củi kẹp trong vỉ nướng to bằng bàn tay người. Cả đĩa chả lớn hấp dẫn nguyên miếng lớn, xém cạnh, bên ngoài vàng ươm, bên trong ngọt mềm và đượm gia vị. Bún ăn cùng chả cũng là loại bún con chứ không phải bún rối như nơi khác. Gắp miếng bún trắng với miếng chả vàng ươm, chấm cùng nước chấm chua ngọt pha vừa miệng, thêm chút rau thơm càng đưa vị.

Địa chỉ gợi ý:

Bún chả quạt Tình Mai: số 7 Phạm Hồng Thái, tp. Ninh Bình

Bún chả quạt Ninh Bình – bữa sáng không thể bỏ qua khi ghé thăm cố đô

Cá kho gáo

Nhắc đến một trong những món ăn dân dã thơm ngon khó cưỡng của vùng đất Ninh Bình không thể bỏ qua cá kho gáo.

Cây gáo mọc ở chân đồi, khe suối. Quả gáo tròn, da có gai mềm gần giống chôm chôm, vị chua, ngọt mát. Người dân bản địa thường dùng thay me, sấu để nấu canh chua, kho cá. Quả gáo kho cá thường là gáo xanh, còn độ chua, chát nhẹ và mùi quả đặc trưng. Sau khi làm sạch cá, người ta xếp vào nồi, cứ một lớp cá, một lớp gáo. Gia vị kho gồm nước mắm, nước màu, hành khô, ớt,.. đun nhỏ lửa tới khi nồi kho cạn nước thì hoàn tất. Màu cá kho bắt mắt, mùi hương đặc biệt của quả gáo lấn át đi mùi tanh của cá, hương vị thịt cá ngọt đậm, béo béo, mằn mặn xen với chút vị chua nhẹ khiến ai đã ăn một lần đều nhớ mãi không quên.

Cá kho gáo – món ăn dân dã mang đậm hương vị Ninh Bình. Ảnh: Dân Việt

Thịt dê núi tái chanh

Nhắc đến ẩm thực Ninh Bình không thể bỏ qua thịt dê, mà món ăn đặc biệt nhất định phải thử chính là thịt dê tái chanh.

Thịt dê có ở nhiều vùng miền Việt Nam tuy nhiên Ninh Bình được đánh giá là vùng đất có món thịt dê được đánh giá là ngon nhất. Năm 2012, dê núi Ninh Bình từng lọt TOP 50 món đặc sản Việt Nam.

Vị ngon đặc trưng của thịt dê Ninh Bình là do cách chăn nuôi đặc biệt nơi đây, dê được nuôi thả tự do trên núi, ăn rau cỏ tự nhiên, trong đó có cả nhiều loại thuốc quý trên núi, nhờ đó thịt dê săn chắc, ít mỡ.

Thịt dê tái chanh là món ăn làm nổi bật hương vị của thịt dê nhất. Vị ngọt đậm, mềm, thơm của thịt dê cùng mùi thơm của chanh, sả, mè rang, riềng… vô cùng hấp dẫn. Thịt dê nổi tiếng ở cả vùng đất Ninh Bình tuy nhiên ngon nhất vẫn là thưởng thức ở vùng núi Hoa Lư, gần Tràng An, Tam Cốc.

Tại Tràng An: Nhà hàng Thăng Long, nhà hàng Dê Chính Thư, nhà hàng Dũng Phố Núi
Tại Tam Cốc: Nhà hàng Thảo Béo, nhà hàng Đức Dẫn, nhà hàng Anh Dzũng
Tại thành phố Ninh Bình: nhà hàng Đức Dê Ninh Bình, nhà hàng Hoàng Long
Giá một phần thịt dê chế biến sẵn từ: 100.000 – 350.000 vnđ/món tùy thuộc theo món ăn và phần lớn hay phần nhỏ.

Thịt dê núi tái chanh – món ngon không thể bỏ qua khi ghé thăm Ninh Bình . Ảnh: naturekey.vn

Cá chuối nướng

Du khách tham quan đầm Vân Long chắc chắn không thể bỏ qua món cá chuối nướng thơm ngon – đặc sản vùng đầm Vân Long tuyệt đẹp.

Cá chuối đầm Vân Long to tròn, sống trong các hang động ngập nước. Thịt cá dai, chắc, ngọt đậm đà, ngon nhất là đem nướng ngay sau khi vừa đánh bắt. Người ta thường chỉ làm sạch cá sau đó đem nướng, rất ít nêm hay tẩm ướp gia vị để không làm mất đi hương vị thơm ngon đặc trưng của cá. Cá chuối nướng ngon nhất thưởng thức cùng nước chấm hoặc cuốn trong bánh tráng cùng các loại rau thơm ăn kèm đều vô cùng hấp dẫn.

Cá chuối nướng – món ăn ngon đặc sản của vùng đầm Vân Long. Ảnh: Internet

Cơm cháy Ninh Bình

Nhắc tới món ngon Ninh Bình không thể nào bỏ qua cơm cháy – món ăn có truyền thống hơn 100 năm nổi danh của vùng đất này. Cơm cháy Ninh Bình là cháy nấu từ nồi gang, với loại gạo dẻo thơm ngon. Nồi gang đáy dày, nấu cơm trên lửa to để cơm cháy đều, xém cạnh, giòn mà không cứng, thơm mà không cháy khét, xốp, giòn mà vẫn bùi, ngậy. Ngày nay, các cơ sở làm cơm cháy công nghiệp chiên cơm cháy trong dầu khiến hạt cơm cháy bung đều, xốp giòn, thơm, ngọt, bùi hương vị đặc trưng của loại gạo ngon đất Bắc Bộ.

Cơm cháy ngon nhất thưởng thức cùng nước sốt chan làm từ thịt dê. Nước sốt thơm, sánh ngọt, đậm đà, ăn với cơm cháy vô cùng phù hợp. Cơm cháy còn thưởng thức cùng sốt chua cay, chà bông hặc tôm băm. Có nơi lại ăn cùng nước mắm mỡ hành.

Hiện nay, tại Ninh Bình có nhiều cơ sở sản xuất cơm cháy và đóng gói hút chân không tiện dụng để mua về làm quà hoặc dễ dàng vận chuyển đi xa.

Cơm cháy là một trong những đặc sản Ninh Bình thường được nhiều người chọn mua về làm quà. Ảnh: naturekey.vn

Bánh trôi Ninh Bình

Cũng là bánh trôi truyền thống nhưng bánh trôi Ninh Bình lại mang một nét đặc sắc mới lạ khi kết hợp cùng đường, mật, đậu phộng khô giã nhuyễn và lá cúc mốc, tạo nên hương vị vô cùng ấn tượng.

Lá cúc mốc là một loại thảo dược địa phương, sau khi được thu hái về rửa sạch, thái nhỏ, ướp cùng đường mật trong khoang nửa tiếng cho đường thấm đều rồi được cho vào làm nhân bánh cùng đậu phộng giã nhỏ. Bánh có mùi thơm nhẹ nhàng, vị ngọt không gắt. Khi luộc, người ta cho thêm vài lá cúc mốc, hoa bưởi vào giúp tăng hương vị. Viên bánh trôi tròn tỏa mùi thơm dịu của lá cúc mốc, vị thơm bùi của đậu phộng sẽ khiến bất cứ ai cũng muốn nếm thử một lần.

Cùng là bánh trôi nhưng bánh trôi Ninh Bình có hương vị khác lạ với bánh trôi của các vùng đất khác.

Ảnh: indianembassy-tm.org

Gỏi cá nhệch

Ai qua vùng biển Kim Sơn Ninh Bình, không thể không dừng chân thưởng thức gỏi cá nhệch – món ngon mà người Kim Sơn đi đâu cũng nhắc.

Cá nhệch là loại cá khỏe và dữ sinh sống chủ yếu trong nước mặn, nước ngọt, nước lợ, chủ yếu đánh bắt ở khu vực đầm phá ven biển, cửa sông. Để chế biến nên gỏi cá nhệch cần quy trình vô cùng kỳ công. Hương vị gỏi cá thơm thơm bùi bùi mùi gạo nếp rang, vị chua thanh thanh của dấm, hòa quyện cùng vị cay ấm thơm thơm của tỏi, ớt, tiêu, sả.

Từng lát thịt cá nhệch thái mỏng, bóp qua với nước chanh, thêm gia vị cùng thính từ gạo nếp rang vàng. Da cá với xương cá được rán giòn, da cá có thể trộn gỏi, xương cá đem giã nhuyễn nấu chẻo cùng với mẻ chua, trứng gà, thịt ba chỉ. Nếu các loại gỏi cá thường ăn cùng nước mắm thì gỏi cá nhệch Ninh Bình ngon nhất ăn cùng chẻo nhệch. Bát chẻo đỏ sậm, đặc sánh, thơm đậm càng làm tăng thêm sức hấp dẫn cho món ăn.

Khi ăn, gỏi cá nhệch thưởng thức cùng lá ổi bánh tẻ hoặc lá sung, thêm lá mơ, mùi gai, húng quế, rau má, đinh lăng, bạc hà nhồi thành phễu, sau đó thêm cá nhệch vào giữa, rưới nước chẻo lên, cuối cùng thêm miếng riềng, hành khô, ớt thái lát mỏng lên trên và thưởng thức.

Địa chỉ gợi ý:

Nhà hàng gỏi cá nhệch Vũ Bảo Kim Sơn Ninh Bình

Gỏi cá nhệch – món ăn đặc biệt của vùng biển Ninh Bình không thể bỏ qua. Ảnh: vubao.vn

Ốc núi

Không phải là món ăn cầu kỳ hay cao lương mỹ vị nhưng những năm gần đây, ốc núi Ninh Bình là một trong những món ăn không thể bỏ lỡ khi đến thăm cố đô. Đây là loài ốc sinh sống trong các hang, hốc đá tại các dãy núi đá vôi thuộc thị xã Tam Điệp, Nho Quan, Yên Mô…

Từ tháng 4 đến tháng 8 hàng năm, mùa mưa bắt đầu, ốc mới bò ra kiếm ăn và sinh sản, đây cùng là mùa săn ốc núi nhộn nhịp. Ốc chỉ ăn cây cỏ mọc hoang rong rêu, trong đó cả nhiều vị thuốc. Khi sơ chế ốc, người ta thường không ngâm kỹ, chỉ rửa sơ qua để giữ lại các vị thuốc quý. Ốc núi có thể chế biến thành nhiều món như ốc nướng, ốc xào me, ốc hấp gừng sả hay gỏi ốc trộn hành tây.

Ốc núi ngọt đậm, khi ăn không bỏ ruột, nhai kỹ chầm chậm mới cảm nhận được vị mát lành, thơm mùi thuốc bắc.

Địa chỉ gợi ý:

Nhà hàng Quốc Quân, Thăng Long, Nhà hàng Vũ Bảo Ninh Bình, nhà hàng Vạn Bảo Ngọc

Ốc núi Ninh Bình – món ngon mới nổi không thể bỏ qua. Ảnh: naturekey.vn

Nem chua Yên Mạc

Nhắc tới đặc sản Ninh Bình, không thể bỏ qua nem chua Yên Mạc, món ngon gắn liền với câu ca:

“Yên Mạc đặc sản nem chua

Tiệc tùng đình đám thường mua về dùng”.

Nguồn gốc nem Yên Mạc đến nay vẫn còn được kể lại: là món đặc sản do con gái quan Thượng thư Phạm Thận Duật là Phạm Thị Thư sáng tạo dựa trên món nem chua cung đình Huế. Nem chua được làm từ thịt nạc mông lọc bỏ hết phần bạc nhạc mỡ thừa, sau đó dùng dao sắc thái thành miếng nhỏ, thái đến đâu dần nhừ đến đó. Thái thịt xong gói vào vải sạch ép nén cho chảy bớt nước.

Bì lợn khoanh mặt da vào trong, buộc lại rồi luộc chín. bì chín vớt ra ép thẳng rồi dùng dao sắc thái mỏng, nhỏ như sợi cước. Sau cùng, bì và thịt được đem trộn đều với muối và thính để lên men.

Nem chua Yên Mạc được gói bằng lá chuối, mùa hè, chỉ gói sau 1 ngày có thể vừa ăn, mùa đông thì sau 3-4 ngày có thể ăn được. Khi thưởng thức, nem chua thường được cuốn trong lá ổi, thưởng thức cùng lá mơ, lá sung, lá đinh lăng tương ớt, trở thành món nhậu, món ăn chơi vô cùng hấp dẫn.

Ngày nay, bạn có thể dễ dàng mua nem chua Yên Mạc tại nhiều cơ sở đặc sản NInh Bình. Giá tham khảo: 70.000 – 80.000 vnđ/quả

Nem chua Yên Mạc – món ngon đặc sản có nguồn gốc hoàng gia tại Ninh Bình. Ảnh: hoanglongriversidehomestay.com

Mắm tép Gia Viễn

Gia Viễn Ninh Bình là vùng chiêm trũng với những cánh đồng gần như quanh năm ngập nước, đem đến cho mảnh đất này nguồn thủy hải sản nước ngọt phong phú, trong đó có những loại tép nhỏ – nguyên liệu chính để làm nên món mắm tép đặc sản.

Mắm tép được chế biến từ tép con tươi ngon, được làm sạch rồi đem ướp muối sau đó trộn cùng thính gạo. Mắm tép chuẩn có màu đỏ tươi đẹp mắt, độ sánh đậm đà, mặn ngọt đặc trưng. Mắm tép thường được thưởng thức cùng thịt luộc, rau luộc, hay mắm tép chưng thưởng thức cùng cơm trắng thôi cũng vô cùng đưa cơm.

Địa chỉ gợi ý:

Mắm tép Thanh Nguyễn (tp. Ninh Bình), Mắm tép Thủy Tới (thị trấn Me, Gia Viễn) , mắm tép Bà Thiều (thị trấn Me, Gia Viễn)