Về Nga Sơn Thanh Hóa ăn gỏi cá nhệch dân dã mà đậm đà

Cuốn một miếng gỏi cá nhệch trong lá rau xanh mướt, chấm vào nước chấm chế biến công phu, nếm được vị cá ngọt tự nhiên mà không tanh, thơm lưng và béo ngậy hẳn sẽ khiến thực khách muốn ăn mãi không ngừng. 

Nga Sơn là nơi nào?

Nga Sơn là tên một huyện nhỏ thuộc tỉnh Thanh Hóa, nơi xuất hiện sự tích dưa hấu Mai An Tiêm từ ngàn xưa, nổi danh với cuộc khởi nghĩa Ba Đình trong lịch sử. Nga Sơn ngày nay cũng là một điểm du lịch nổi tiếng thu hút nhiều du khách. Vùng này non thanh thủy tú, sông nước hữu tình. Một số điểm đến nổi bật có thể kể tên như động Từ Thức, cửa Thần Phù, chùa Tiên, khu di tích chiến khu Ba Đình…

Ẩm thực cũng là một nét thu hút của Nga Sơn, đến đây mà chưa thưởng thức gỏi cá nhệch Nga Sơn thì chưa được tính là đã đi hết Thanh Hóa.

Cá nhệch Nga Sơn

Cá nhệch thường sống ở sâu dưới đáy bùn trong các đầm phá ven bờ biển hoặc vùng cửa sông sát biển. Mỗi con cá có chiều dài từ 70-100 cm, lưng màu nâu đậm, bụng màu nâu nhạt. Cá có da trơn, thân dài bóng nhẫy nên rất khó bắt. Người Nga Sơn thường phải đóng cửa biển, chặn đáy nước hoặc dùng những chiếc xiên cá 3 răng to chắc để đâm.

Muốn bắt cá cũng phải có bí quyết. Người thợ phải luồn qua những gốc cây vẹt um tùm, cá nhệch thích sống ở đây là vì có nhiều thức ăn chúng ưa thích. Sau khi phát hiện được hang của chúng thì phải nhanh chóng dùng xiên ba răng cắm sâu xuống bùn, xiên trúng cá thì dùng móc cắm xuống, kéo cá nhệch lên.

Cá nhệch có kích thước từ vài lạng đến vài kilogram, ngày nay do ô nhiễm môi trường nên cá ít dần, không được như lúc trước. Do cá có giá cao nên bắt tới đâu là có thương lái đến mua ngay tới đó. Cá được đưa về các nhà hàng, khách sạn, được chế biến thành nhiều món đặc sản ngon lạ, tuy có giá khá đắt đỏ những vẫn được nhiều người yêu thích. Một trong số đó chính là gỏi cá nhệch.

Gỏi cá nhệch Nga Sơn

Muốn để cá nhệch tươi ngon và không bị tanh, người đầu bếp phải thao tác thật nhanh tay. Cá bắt về phải làm sạch bằng to với nước vôi loãng. Khi mổ bụng cá phải làm liền mạch, bỏ hết phần đầu, ruột, đuôi, lọc xương và thịt để riêng. Khâu lọc xương phải chú ý nhiều nhất, phải làm khéo léo sao cho cá không bị nát, không để sót lại xương dăm.

Phần thịt cá đem thái lát thật mỏng, bóp sơ với chanh tươi, vắt cho ráo nước rồi để vào bát. Tẩm ướp cá với gia vị và thính làm từ gạo nếp rang vàng. Phần da cá được rán giòn để cuộn với gỏi khi món ăn hoàn thành. Còn xương cá thì đem đi giã nhuyễn để nấu chẻo (nước chấm).

Thịt cá làm thành gỏi cá nhệch. Ảnh: ngocanh

Tùy vào mỗi nhà hàng mà người ta sẽ dọn gỏi cá nhệch với nhiều loại rau lá khác nhau, đầy đủ nhất phải có đến gần 10 loại, trong đó nhất định phải có lá chanh, lá sung, rau húng, tía tô, bạc hà. Không chỉ làm tăng hương vị cho món ăn, các loại lá này còn có tác dụng như những vị thuốc, giúp cân bằng tính hàn của cá nhệch.

Nước chấm (người địa phương gọi là nước chẻo) được pha chế theo công thức riêng, nấu từ xương cá cùng mẻ chua và các loại gia vị khác. Chẻo dạng sệt, màu đỏ sậm, có váng mỡ, đậm đà và thơm nức mũi. Ở một số nơi khác, người ta còn ăn gỏi cá kèm mắm tôm hoặc nước mắm chưng cất loại ngon.

Cách ăn gỏi cá nhệch

Khi ăn, người Nga Sơn không cuốn cá bằng bánh đa như ở nơi khác mà cuốn bằng các loại lá. Chọn lá sung non, to nhất đặt ở ngoài cùng, thêm 1, 2 lá lộc nhòn, lá cúc tần, rau ngổ, lá mơ, mùi tàu, đinh lăng, rau má, bạc hà vào bên trong, gói lại thành hình chiếc phễu nhỏ vừa miệng, sau đó đặt miếng cá nhệch lên trên, rưới nước chẻo, ăn hết cả miếng.

Khi ăn, thực khách sẽ cảm nhận được vị giòn giòn, chát chát của các loại rau, tiếp theo là vị béo mặn đậm đà của nước chẻo, sau đó là vị dai ngọt tự nhiên, mềm mềm mát lạnh của cá nhệch. Từng tầng từng tầng hương vị gợi lên cho thực khách cảm giác thèm ăn khó cưỡng, thưởng thức một lần là khó quên.

Người Nga Sơn còn thích ăn gỏi cá nhệch như một món mồi nhắm khi uống rượu nếp. Mỗi bữa cơm thiết đãi khách quý đều không thể thiếu món ăn này. Nếu bạn có thể uống rượu cũng nên thử qua cách ăn uống đặc biệt của người địa phương.

Gỏi cá nhệch Nga Sơn ngày nay không chỉ có ở Nga Sơn, khắp các nhà hàng lớn ở Thanh Hóa cùng các tỉnh lân cận cũng có món ăn này, nhưng nếu muốn thưởng thức đúng hương vị chính tông nhất thì bạn vẫn nên đến Nga Sơn. Gỏi cá nhệch là món ăn dân dã, giản dị và gần gũi của người địa phương, cũng là một đặc sản ở vùng đất thanh bình này.

Cẩm Luyến
Theo Báo Thể thao Việt Nam

Đăng bởi: Huyền Phạm