“Khóc thét” với món mắt cá ngừ đại dương ở Phú Yên

Tuy có vẻ bề ngoài khiến không ít người kinh hãi nhưng đặc sản “cực dị” mắt cá ngừ đại dương còn được xem là một món ăn “độc quyền” của Phú Yên mà bất cứ ai khi đến đây cũng mong một lần được thưởng thức.

• Cá ngừ đại dương
• Dinh dưỡng trong mắt cá ngừ đại dương
• Các nước chế biến mắt cá ngừ như thế nào?
• Việt Nam chế biến mắt các ngừ đại dương

Phú Yên là vùng đất được biển cả hết mực ưu ái khi vừa có khung cảnh tuyệt đẹp lại có những món ăn vô cùng hấp dẫn. Nơi đây được ví như “thủ phủ cá ngừ đại dương” vì ngư dân làng biển Phú Câu (Tuy Hòa) là những người đầu tiên phát triển nghề câu loại cá này vào năm 1994.

Đặc sản mắt cá ngừ đại dương hay còn gọi là “Đèn pha đại dương”- đặc sản có một- không- hai của vùng biển Phú Yên. Phần mắt cá tưởng như không có giá trị, nhưng đây lại là món ăn gắn liền với đời sống ẩm thực của người Phú Yên.

Cá ngừ đại dương

Cá ngừ đại dương còn có tên gọi là cá bò gù, là loại hải sản có giá trị dinh dưỡng cao. Chúng chính là nguồn thực phẩm vô cùng bổ dưỡng và được chế biến ra nhiều món ăn phong phú. Tuy nhiên, đối với các loại cá nhỏ thì phần mắt cá trông cũng bình thường và không có gì đáng sợ. Còn đối với con cá ngừ đại dương nặng 40 – 50kg hoặc hơn thì phần mắt khá to, tương đương với quả bóng tennis và thường nặng khoảng 100 – 200gr nên khi mang chế biến món ăn sẽ khiến không ít người “khiếp vía” và buông đũa ngay.

Dinh dưỡng trong mắt cá ngừ đại dương

Mắt của loài cá ngừ được ví như đèn pha của đại dương vì chúng có khả năng nhìn rất xa. Bên cạnh đó, món ăn có giá trị dinh dưỡng cao vì giàu omega3 và DHA, rất tốt cho mắt và trí não. Người kém thị lực hay có các bệnh về mắt nên ăn nhiều mắt cá ngừ đại dương kèm với gan của nó để chữa khỏi bệnh của mình.

Các nước chế biến mắt cá ngừ như thế nào?

Trước những năm 1990 thì người Nhật Bản chưa có thói quen ăn mắt cá ngừ và nó thường được vứt đi như nhiều quốc gia khác. Tuy nhiên, kể từ khi người Nhật phát hiện ra mắt cá ngừ có thể giúp trí não thông minh hơn thì họ bắt đầu quan tâm đến món ăn này. Hiện nay ở Nhật Bản, mắt cá ngừ được bày bán khá phổ biến, thậm chí còn được bán đại trà trong các siêu thị lớn nhỏ. Món mắt cá ngừ phổ biến nhất ở Nhật Bản là mắt được đun sôi trong nước có cho gia vị như đường, nước tương, một ít rượu sake. Ngoài ra, đôi khi người Nhật còn chiên, hầm, luộc mắt cá ngừ để thưởng thức.

Khác hoàn toàn với Nhật Bản, Hàn Quốc lại có cách ăn khá đặc biệt. Người Hàn Quốc ăn mắt cá ngừ sống, tức là không qua chế biến. Tuy nhiên, họ không ăn cả con mắt mà chỉ tận dụng phần sụn mềm tinh túy bên trong. Người Hàn lấy phần sụn trắng bên trong rồi băm nhuyễn và cho vào cốc nhỏ. Sau đó, họ cho một ít rượu soju vào và thưởng thức.

Việt Nam chế biến mắt các ngừ đại dương

Ban đầu, khi làm cá, người ta thường bỏ mắt. Nhưng thấy mắt cá ngừ quá to, bỏ phí thì rất uổng nên người dân kì công tìm cách chế biến, cuối cùng đã làm nên một món ăn với hương vị độc đáo không nơi nào có được. Mắt cá có thể chế biến nhiều món, nhưng ngon nhất vẫn là tiềm thuốc Bắc. Thố tiềm phải là thố có miệng nhỏ, làm bằng đất sét mới có thể giữ được độ nóng ấm và hương vị của món ăn.Khó nhất trong chế biến là việc khử mùi. Mắt cá ngừ tươi mang về được chần qua nước muối nấu sôi, sau đó rửa sạch, lấy các gân máu rồi mang đi hấp với lá dứa, sả, gừng để ngấm đủ mùi hương và giảm mùi tanh. Tiếp theo sau khâu khử mùi, mắt cá được ướp với các loại gia vị và một số vị thuốc Bắc. Mắt cá ngừ rất to nhưng người ta chỉ lấy phần cầu của mắt để ăn.

Sau thời gian ướp chừng hơn 30 phút, mắt cá được xếp vào thố, trên cùng là hành lá cắt ngắn và hành tím cắt khoanh. Muốn thố mắt cá ngừ ngon hơn, nhiều đầu bếp còn chèn vào ít thịt hoặc lườn cá ngừ trước mang đi chưng cách thủy khoảng gần một giờ đồng hồ. Do có vị tanh nên mắt cá ngừ đại dương tiềm thuốc Bắc nên được dùng lúc còn nóng. Tại Phú Yên, mắt cá ngừ đại dương được xem là món ăn chơi nên ít ai dùng với cơm trắng mà chỉ ăn kèm với cải bẹ xanh xắc nhuyễn, bánh đa nướng nóng giòn và chén nước tương cay.

Giữa tiết trời lúc nào cũng mát rượi nhờ gió biển thì việc húp một chút nước dùng, cắn một miếng táo tàu và thưởng thức mắt cá… sẽ khiến bạn cảm nhận rõ văn hóa ẩm thực của người dân địa phương. Mắt cá ngừ khi ăn hơi bùi bùi, béo béo, nhiều người còn cho thêm đậu phộng, bánh tráng vào ăn cùng.

Mắt cá sẽ được bỏ vào một chiếc nồi đất nung và nấu chín kèm các loại rau củ, gia vị đặc biệt.
Để giữ nóng lâu hơn cho món “đèn pha đại dương”, người ta thường để chiếc thố sành lên một đĩa sứ, chế vào đĩa một ít cồn rồi bật lửa cho cháy lên, tạo hình ảnh rất ấn tượng cho thực khách trước khi thưởng thức.

Mắt cá ngừ to gần bằng nắm tay người lớn, có vị béo dễ gây ngán nên người ăn khỏe lắm cũng chỉ dùng được chừng 2 phần. Tuy nhiên, theo chia sẻ của người dân địa phương, chỉ cần ăn một phần mắt cá là đã cảm nhận được nét độc đáo của món ăn này.

Năm 2014, món cá ngừ đại dương của Phú Yên lọt vào top 10 đặc sản hải sản nổi tiếng của Việt Nam do Hội Kỷ lục gia Việt Nam bình chọn. Hãy cùng bạn bè, gia đình và người thân thưởng thức sự mới lạ trong các món ăn của Phú Yên, đặc biệt là đặc sản mắt cá ngừ đại dương trước khi rời vùng đất biển này.

Nguồn: Tổng hợp

Đăng bởi: Huyền Mật Ong