Rượu Sake – tinh hoa trong văn hóa ẩm thực của người dân Nhật Bản

Ăn các món ăn đặc trưng của ẩm thực Nhật Bản mà không nhấp môi vài cốc rượu thì quả là một thiếu sót lớn. Rượu Nhật từ lâu đã nổi tiếng với hương vị quyến rũ khó tả rồi. Đặc biệt là rượu Sake – một tinh hoa trong văn hóa ẩm thực.

Nhật Bản là một quốc gia của những tinh hoa văn hóa. Tinh hoa này nhiều đến nỗi nó có thể hớp hồn bất kì một du khách nào khi có dịp du lịch đến đây. Đặc biệt, một trong số đó, không thể nào không kể đến món rượu Sake nổi tiếng. Hôm nay Cẩm nang Nhật Bản sẽ giúp bạn tìm hiểu về món rượu này.

Một vài thông tin về rượu sake

Lịch sử của rượu sake

Rượu Sake là tên gọi chung của các loại rượu ở Nhật Bản nhưng cũng là tên của một loại rượu ủ nổi tiếng. Nó khác với các loại rượu cất gọi là rượu Shochu.

Kể từ khi Phù Tang du nhập lúa nước vào sản xuất nông nghiệp nội địa thì việc sản xuất Sake từ gạo cũng thâm nhập theo. Rượu này thời xưa vốn không dành cho tầng lớp bình dân mà nó chủ yếu phục vụ hoàng gia hoặc các đền chùa lớn, thường được dùng trong các lễ hội tôn giáo. Đến tận khoảng cuối thế kỷ 12, thì Sake mới bắt đầu trở thành thứ đồ uống phổ biến trong tầng lớp bình dân.

Lịch sử của rượu Sake

Sake ngày nay có phương pháp nấu khá giống với thứ rượu được gọi là Kabi được ghi chép trong “Ghi chép về Phong thổ xứ Harima” (khoảng vào năm 716). Các kỹ thuật nấu Sake vào thời kỳ Heian được thể hiện tập trung qua cách nấu rượu Hadaisen, một nhãn hiệu nổi tiếng trong loại rượu Soboshu được nấu tại các chùa. Hadaisen từng được coi là loại Sake đầu tiên.

Cách sản xuất rượu Sake

Rượu Sake dần trở thành thức uống quốc hồn của Nhật Bản bởi quy trình sản xuất nó hầu như không thay đổi trong vòng 400 năm qua. Sake vốn được sản xuất theo kiểu làm thủ công, dưới sự chỉ đạo của một người nấu rượu từ lâu và giàu kinh nghiệm. Tuy nhiên ngày nay, để tăng công suất sản xuất rượu cũng như đơn giản hóa và giảm chi phí thì nhiều hãng rượu lớn sử dụng máy móc để kiểm soát các công đoạn.

Cách sản xuất rượu theo kiểu truyền thống làm bằng thủ công

Ai cũng biết rằng rượu Sake Nhật được làm từ gạo. Chất đường cần thiết để tạo ra cồn phải được biến đổi từ tinh bột để làm ra rượu. Trong quy trình ủ bia, việc hoán chuyển từ tinh bột sang đường, và ngược lại từ đường sang cồn được làm trong 2 bước khác biệt, nhưng đối với loại rượu này thì việc đó xảy ra liên tục.

Chất lượng của rượu Sake

Tuy cùng là rượu nhưng nồng độ cồn giữa rượu Sake, rượu Vang, và bia cũng rất khác biệt. Rượu Vang thường có nồng độ 9-16% độ cồn, và hầu hết các loại bia thì đều có nồng độ từ 3-9%, trong khi Sake chưa pha thêm nước vào thì có nồng độ cồn khoảng 18-20%. Mặc dù nồng độ này sau đó thường được pha thêm nước trước khi đóng chai để giảm xuống còn khoảng 15% độ cồn theo thể tích của nước rượu.

Độ cồn của loại rượu này khá cao

Giống như mọi loại rượu khác trên thế giới hay rượu vang, có rất nhiều yếu tố chi phối vị ngon của rượu Sake Nhật Bản bởi chất lượng của các thành phần để ủ nên rượu như gạo, nước, chất lượng của men, điều kiện thời tiết khi ủ rượu, nhiệt độ ủ, cũng như kỹ thuật của người ủ rượu.

Sử dụng gạo và nước được tuyển chọn kĩ để cho ra loại rượu ngon

Nước đóng vai trò quan trọng trong việc làm ra sake vì nước chiếm đến 80% số nguyên liệu. Chỉ có nước ngầm mới phù hợp và thường được dùng để sản xuất rượu này. Tuy nhiên, việc tạo nên thành công để có thể ủ ra món rượu Sake hoàn hảo lại chính là nhờ kinh nghiệm và sự cảm nhận tinh tế của người nấu rượu chính. Thời điểm ủ rượu thích hợp nhất là vào thời gian lạnh nhất của mùa đông và gạo dùng để nấu rượu nên là gạo được thu hoạch vào mùa thu cùng năm.

Cách thưởng thức sake bài bản

Tùy theo mùa và loại rượu mà người ta sẽ chọn nhiệt độ nóng hay lạnh thích hợp khi thưởng thức Sake. Thông thường người ta sẽ dùng nhiệt trái mùa, Đông thì hâm nóng còn Hạ uống lạnh hoặc thường. Sake nóng, gọi là Atsukan thì được dùng trong các bình gốm nhỏ gọi là Tokkuri và dùng loại chén nhỏ gọi là Choko. Để hâm nóng Sake phải làm theo đúng nguyên tắc, người ta chuyển Sake sang chứa vào trong các chai bằng gốm, chai được ngâm trong nước nóng dần lên cho đến khi đạt tầm 50 độ.

Cách thưởng thức rượu nóng

Bên cạnh đó, có nhiều loại Sake được đặc chế riêng dùng để uống lạnh. Sake còn được phân riêng thành từng loại cho nữ hoặc cho nam. Sake nam là loại được làm từ nước cứng, có nhiều muối canxi và muối magiê, có vị hơi đắng. Sake nữ là loại được làm bằng nước mềm, có vị dịu.

Dùng chén nhỏ để thưởng thức ngon hơn

Thưởng thức rượu Sake phải sử dụng đúng loại chén. Có nhiều loại chén khác nhau dùng để thưởng thức Sake. Khi uống Sake theo một cách tương đối trang trọng và mang tính truyền thống. Người Nhật họ có thể dùng một cái đĩa nhỏ và nông gọi là Sakazuki, hoặc một chiếc chén nhỏ không có quai gọi là Ochoko. Trang trọng và đậm nét truyền thống văn hóa hơn nữa, họ dùng cốc bằng gỗ gọi là Masu. Masu thường có hình dạng giống như một chiếc hộp, hình vuông, có thể phủ sơn hoặc không. Ngoài ra, Sake còn có thể uống bằng ly thủy tinh.

Sử dụng chén nhỏ để uống rượu bài bản

Đối với người dân Nhật Bản, rượu sake không chỉ đơn thuần chỉ là một loại đồ uống, mà hơn nó còn mang ý nghĩa văn hóa và tôn giáo đặc biệt. Đi du lịch Nhật Bản, bạn nhất định phải một lần thưởng thức qua hương vị của ly rượu nơi đây, để cảm nhận truyền thống, văn hóa và lịch sử của đất nước mặt trời mọc thấm nhuần trong từng giọt rượu quý.

Đăng bởi: Lê Ngọc Hoa