ẩm thực, đặc sản, 17 đặc sản mộc châu – sơn la bạn có thể mua về làm quà cho người thân

Sữa Bò Mộc Châu – Đặc sản Mộc Châu Sơn La

Mộc Châu nổi tiếng với những thảo nguyên xanh tươi ,mát mẽ, cùng những đàn bò sữa béo tròn, nơi tạo ra những dòng sữa vô cùng ngọt ngào và đầy dinh dưỡng. Không những thế Đặc sản Mộc Châu – Sơn La cũng rất đa dạng và phong phú, Nếu có dịp đi qua Mộc Châu thì các bạn chớ nên bỏ qua mua về những sản phẩm từ sữa như sữa chua,sữa tươi bánh sữa, kẹo sữa về làm quà cho người thân.

I. Danh sách 17 món Đặc sản Mộc Châu – Sơn La

1 Sữa Bò Mộc Châu

Khi có dịp ghé thăm trang trại bò,Nếu may mắn thì các bạn sẽ được thưởng thức sữa bò non,là lượt sữa đầu của bò khi mới sinh con,rất giàu dinh dưỡng.

Sữa tươi, nhất là sữa tươi nguyên chất rất tốt cho sức khỏe.Điều thú vị là nếu các bạn được trải nghiệm cảm giác của một người nông dân khi vắt sửa bò,cho bò ăn,đun sữa và thưởng thức ly sữa nóng vừa vắt thì đây là một trải nghiệm thú vị không thể quên với vùng đất Mộc Châu.

Ngoài sữa tươi ra thì sữa chua chắc chắn không thể thiếu trong danh sách những món nên thưởng thức khi bạn đến với Mộc Châu.Từng ly sữa cho sẽ đem đến cho bạn những hương vị mát lạnh,chua ngọt những không mất đi mùi thơm ngậy tự nhiên của sữa.Ngoài ra,Mộc châu còn có nhiều sản phẩm bổ dưỡng khác từ sữa như bơ hoặc váng sữa,rất ngậy và thơm,ngon nhất là khi đi kèm với bánh mỳ

1.1 Một số lưu ý bảo quản sữa tươi:

Sau khi mua thì các bạn nên bảo quản trong tủ lạnh càng nhanh càng nhanh càng tốt.Sau khi lấy sữa ra uống thì các bạn phải đóng chặt nắp hộp sữa,tránh để sữa bị hỏng và lên men chua.Thường thì các sản phẩm sữa tươi chỉ để được 3 ngày, còn sữa chua để được khoảng 1 tuần.Sau khỏng thời gian đó,hương vị và cũng như là chất lượng sẽ không còn tốt nữa.thấm chí có thể gây hại đến sức khỏe người dùng.

2.Thịt Trâu gác bếp Sơn La

Thịt trâu gác bếp là đặc sản thường thấy trong những bữa ăn của người Thái đen. Món ăn này được làm từ bắp của trâu,bò nhà thả rông trên các vùng núi đồi ơ Tây Bắc.Trước đây,muốn thưởng thức thịt trâu gác bếp thì bạn phải lên tận vùng cao để tìm,ngày nay món ăn này đã trở nên phổ biến,các bạn có thể tìm ngay tại các cửa hành đặc sản tại thủ đô.Nhưng có lẽ,nếu muốn thưởng thức món thịt trâu gác bếp thơm ngon đúng vị cua nó thì các bạn phải mua của người vùng cao.

2.1 Cách làm thịt trâu gác bếp

Để làm được thịt trâu gác bếp thơm ngon ,người ta lọc các thớ thịt ra thành từng miếng kiểu con chì và thái dọc thớ,hun khói của than củi.Những miếng thịt trâu thành phẩm vẫ còn nguyên mùi khói song ,không hề gây khó chịu.chính cái,chính cái mùi khói ấy đã làm nên hương vị thơm ngon độc đáo của món ăn này.Ngoài ra,người làm dùng các loại gia vị khác như,gừng,ớt,đặc biệt là mắc khén-hạt tiêu rừng của người dân tộc thiểu số vùng cao Tây Bắc khiến miếng thịt có hương vị đậm đà,hấp dẫn hơn.

Khi ăn,người ta xé nhỏ dọc theo thớ,ăn ngay hoặc làm đồ nhậu cùng bia hoặc rượu ngô cũng rất ngon.Món ăn này được chế biến tự nhiên,không sử dụng các chất bảo quản ,nhưng vẫn để được trong khoảng một tháng.Người Thái thưởng thức món ăn này thay cho món thức ăn mặn,trước đây họ làm để dự trữ vào mùa mưa,lũ.Còn ngày nay,thịt trâu gác bếp có thể trở thành món nướng hoặc ăn với lâu tùy khẩu vị của từng người.

3.Món Chua Sơn la-Bắp cải cuốn nhót xanh

Theo như mình biết thì đây là một trong những món đặc trưng của người Thái ở Sơn La,nguyên liệu vườn nhà không khó để kiếm. Đầu tiên,người ta chọn chùm nhót xanh vừa thành quả ,để làm món ăn ngon thì quả nhót phải không được quá non hay quá già,lớp phấn chỉ mới phủ trắng bề mặt. Quả nhót phải xanh,không quá mềm và chưa mọng nước thì độ chua của nó mới thích hợp cho món cuốn.

Tiếp theo cần có bắp cải đê cuốn cùng với nhót.Người ta chọn những bắp cải có lá vừa tâm,không già cũng không non,và vẫn còn trắng.Rau thơm ăn kèm gồm lá tỏi,rau mùi cùng ít gừn thái lát.

Quan trọng nhất là bát nước chấm,sự hòa quyện của tỏi khô,gừng,ớt,ràu mùi,mắc khén,sả..Tất cả được giã nhuyễn,Trộn chút nước mắm hoặc đôi khi chỉ là muối.Khi ăn,người ta bày tất nguyên liệu ra,cắt nhỏ rồi cuốn vào bắp cải,chấm vào chẳm chéo và từ từ thưởng thức.

4.Táo mèo Sơn La-Đặc sản của núi rừng Tây Bắc

Ở vùng tây Bắc thường có rất nhiều táo mèo,loại quả có tác dụng giúp hỗ trợ tiêu hóa,tăng cường hệ thống miễn dịch,giúp hạ mỡ máu,bảo vệ gan,chống ung thư..và một số bệnh khác.Nếu các bạn đến Sơn La và khoảng tháng 9 đến tháng 10 thì các bạn sẽ mua được những trái táo mèo mới thu hoặch.

Cây táo mèo mọc tự nhiên trên các dãy núi cao từ 1500-2000m,đây là loại cây thân gỗ,tán rộng,mọc khoảng cách chứ không tập trung.Cây táo mèo ra hoa và mùa xuân và bắt đầu thu hoạch vào mua thu tháng 8 đến tháng 10,thì các bạn sẽ mua được những trái táo mèo mới thu hoạch.

Trong Đông y,táo mèo còn có tên là Sơn Tra-một vị thuốc quý có thể phơi khô hoặc dùng tươi,được nhiều người thích và ưa chuộng,có thể dùng để giải khát trong hè . Vơi những ai khéo tay thì có thể chiế biến chúng ra nhiều loại thức quà có giá trị và dễ thưởng thức như mứt,xi rô,ô mai..

5.Rượu cần Sơn La

Nhắc đến ẩm thực vùng núi Tây Bắc,người ta không thể không nhắc đến tên “ rượu cần” không giống các loại rượu thông thường,rượu cần được ủ rong một chiếc chum nhỏ dùng cho những buổi tiệc,lễ cưới,đón khách,hội múa xòe của người miền cao.

Để làm ra một chum rượu đạt chất lượng đặc trưng thì bà con nơi đây thường chọn chum gốm Mường Chanh để ủ.Không dễ dể có được chum rượu cần ngon nếu không nhờ vào kinh nghiệm cũng như là tay nghề cao của người làm.nguyên liệu dùng để làm rượu cần bao gồm gạo nếp,men lá,vỏ trấu,chum đựng

5.1 Cách làm rượu cần Sơn La

Đầu tiên,gạo nếp đãi sạch ngâm trong một ngày sau đó vớt ráo nước,trộn thêm một nửa vỏ trấu rửa sạch bỏ vào chõ xôi,lên cho chín hạt gao,đổ ra mẹt rồi quạt hết khói cơm.Tiếp theo là rắc một lượng bột men nhất định sau đó trộn đều bỏ vào chum sao cho vừa tới cổ chum. Dùng miếng lá chuối tươi gấp đôi vừa lọt miệng chum,và tro bếp sạch thấm chút nước ốp kín mặt chum để mùi thơm của rượu được lưu giữ.Ủ rượu từ 7-10 hoặc 15 ngày tùy theo mùa,theo thời tiết là đã hoàn thành chum rượu cần.

Đến với các bản du lịch cộng đồng ở Sơn la,Các bạn có thể dễ dàng thưởng thức rượu cần.Có thể nói việc bà con xóm bản cùng nhau uống rượu cần là một nét đẹp văn hóa nơi đây.Đặt một bình rượu cần bên lửa trại,mình trong tiếng hát,nhạc điệu sập sình,cầm tay nhau múa xòe sẽ giúp bạn cảm nhận sự ấm cúng đoàn kết của bà con vùng Tây Bắc ngày làm việc vất vả.

6.Pa Pỉnh Tộp-Món cá nướng của người miền cao.

Để chế biến món pa pỉnh tộp,người ta cho ướp cá với khá nhiều loại gia vị như gừng,xả,ớt,ràu mùi,rau thơm,hành tươi,húng,đặc biệt không thể thiếu mắc khén-loại hạt tiêu đặc trưng của vùng núi Tây Bắc.

Cá chép,cá trắm hoặc cá trôi chừng vài lạng là có thể chế biến được,đem mổ dọc sống lưng,để nguyên nội tạng,nhưng bỏ mật.Sau đó nhồi vào bụng cá các loại đã được tẩm ướp vào cho ngấm đều rồi mới gập đôi lại,cho vào một đoạn tre để kẹp chặt và nướng trên than củi.

Nướng cá không hề đơn giản,người nướng phải làm thật khéo léo để chín ,không ám khói mà vẫn giữ được hương vị tự nhiên của cá.Cá nướng không bị quá chayys cũng như quá khô,thịt cá dai và mềm.Nhìn miếng cá chín vàng đều,tỏa mùi thơm cay của mắc khén tạo cho món ăn một sự hấp dẫn không thể chối từ.

7.Ngọt bùi khoai sọ mán Mộc Châu

Sở dĩ được gọi là khoai sọ mán bởi vì nó được trồng bởi người Dao,chỉ tại mảnh đất có người Dao sinh sống thì loại củ này mới phát triển tốt,ngon và nhiều bột,Về cơ bản,khoai sọ mán có nguồn gốc,màu sắc hình thù không giống các loại khoai sọ khác.Theo nhiều người thì dù có ra chợ mua khoai giống về trông đi nữa cũng chẳng tạo củ;riêng người Dao ở vùng Mộc châu mới trồng được,và chỉ người ơ Chiềng Sại,Chiêng chung…trong khoai mới cho được năng suất cao.

Có rất nhiều cách chế biến khoai sọ ngon.Sau khi gọt vỏ khoai sọ mán thì đem rửa sạch thái miếng bằng diêm rồi bỏ vào trong nồi cơm vừa cạn nước,hấp sao cho đến lúc cơm chín thì khoai cũng chín.chấm miếng khoai nóng hổi với lạc vừng ăn vô cùng ngon.

7.1 Có thể mua khoai sọ mùa nào?

Người Tây Bắc thường thu hoạch khoai sọ vào mùa thu và mùa đông, nếu các bạn đến vào dịp này thì có thể tìm và mua được những túi khoai sọ tươi ngon.

8.Món ngon Tây Bắc-Bê Chao Mộc Châu

Cao nguyên mộc Châu với những thảo nguyên không khí trong xanh mát lành tạo điều kiện cho những đàn bò lấy sữa nhất cả nước.Thông thường,bê cái sẽ được nuôi lớn để cho sữa,còn bê đực thì sẽ đem chế biến thành các đặc sản bê chao Mộc Châu nổi tiếng.

Nếu các bạn có dịp ghé quá Mốc Châu thì đừng quên thưởng thức món ăn vô cùng ngon này nhé.

9.Nộm Da Trâu vùng Sơn La

Thật không dễ dàng để có thể lấy được da trâu,vì trâu thường bị lọc toàn bộ da,chuyển cho các mối làm mặt trống.Người thái ở Sơn La đã biến da trâu trở thành một món đặc sản không thể thiếu trong mâm cơm vào mỗi dịp đặc biệt,đó chính là món nộm da trâu.

Thoạt nhìn,miếng da trâu đen xì,dày bịch sẽ dễ khiến cho các bạn cảm thấy ngán,nhưng qua công đoạn phức tạp thì miếng da trâu đó đã biến thành món ăn vô cùng hấp dẫn.

Từng miếng da trâu được thái mỏng,ăn giòn và cực kì ngon.Giống như nhiều món nộm khác của người Thái,nộm da trâu có thêm nhiều gia vị và rau thơm như,lạc,mùi tàu,mùi tà,chút hạt mắc khén đặc trưng.

Đặc biệt,để làm nên món nộm da trâu không thể không nhắc đến hương vị của nước măng chua. Có thể nói vị chua độc đáo này không thể được thay bởi chanh hay dấm thông thường.

Nước măng chua phải được ngâm bằng củ tươi,nước suối và các gia vi khác.Ngoài ra,măng cũng phải có thời gian tiết ra thứ nước chua thanh mát đúng điệu của nó để có thể trộn nộm.

10.Chẳm chéo Sơn La

Một trong những đặc sản của vùng Sơn la mang tên chẳm chéo,món chấm không thể thiếu trong bữa ăn bình thường cũng như bữa ăn đãi khách của người dân tộc Thái của vùng Tây Bắc.Đa số những món ăn ở Sơn la người ta cũng chấm với chẳm chéo.

Từ bát chẳm chéo cơ bản,người ta có thể dễ dàng chế ra được các dễ dàng chế ra được các loại chéo khác cũng ngon miệng không kém như chéo cá;chéo gan gà….có rất nhiều loại chéo được chế biến khác nhau.có thể nói,chẳm chéo chính là linh hồn của ẩm thực Tây Bắc,dường như không thể thiếu trong các bữa cơm thường ngày,nhất là dịp có khách quý ghé thăm.

11.Khai vị món thịt muối chua Sơn la

Người Dao thường tiếp đãi khách đênns chơi bằng một món rất đặc biệt. Đó là thịt muối chua.

Đây là sản phẩm ẩm thực truyền thống của người dân tộc Dao Vùng Tây Bắc. Nó thường được thưởng thức vào dịp lễ,Tết,cưới xin hay khi có khách quý đến nhà chơi.

Nếu các bạn có dịp đến Sơn La thì hãy ghé thăm bản làng người Dao để tìm hiểu về đời sống cũng như là nét sinh hoạt của họ và có dịp thưởng thức món ăn thú vị này.

11.1 Cách làm món thịt muối chua Sơn la

Làm thịt muối chua không hề khó, nhưng lại mất khá nhiều thời gian, các nguyên liệu cơ bản để làm món ăn này chủ yếu là thịt lợn, muối tinh và cơm nguội.

Lợn sau khi mổ sẽ được chọn những miếng thịt cả nạc và mỡ, đem cắt thành từng miếng, dùng dao sắc khía thành từng phần (tránh làm đứt phần bì) rồi ướp với muối, dùng tay chà xát mạnh cho muối ngấm sâu vào thớ thịt. Sau đó, dùng một ít cơm nguội bóp đều vào từng miếng thịt để chúng sủi bọt,rồi mới xếp vào trong chum.

Khi xếp thịt thì cần phải xếp đều, không được có khe hở,nếu không khí sẽ vào làm hỏng thịt.Xếp đến gần miệng chum thì người làm phủ một lớp cơm nguội mỏng,Rồi bịt kín miệng để cho không khí không len vào trong chum.

Đặt chum thịt trên một chậu tro bếp để sau khi thịt ngấu, sphần nước mỡ có thể trào ra và ngấm vào chậu tro bếp .Ủ thịt muối chua cần ít nhất từ 6 tháng đến một năm thì thưởng thức thì mới ngon.Nghe có vẻ “ sợ” những đây là món ăn đặc sẳn của người Tây Bắc.

12. Nậm pịa Sơn La

Nậm Pịa là một món ắn rất độc đáo,nó được chế biến từ những nội tạng của động vật như tiết bò hoặc tiết dê để đông,thêm vào đó là đuôi,dạ dày,cuống tim và chút thức ăn chưa tiêu hóa hết từ bên trong ruột non của con bò.

Đặc biệt người Sơn La rất hiếu khách,chỉ khi có khách quý đến chơi mới mời nậm pịa để tỏ lòng kính mến.Mình chưa có dịp thưởng thức món ăn vô cùng đặc biệt này,nếu có dịp thưởng thức rồi thì cùng chia sẻ mọi người cùng biết nhé.

13.Đậm đà hương vị chè Tà Xùa xứ Sơn Lơn

Chè Tà Xùa được xuất xứ từ Xã Tà Xùa,Cách huyện Bắc Yên,Sơn La chừng 14km đường rừng núi cheo leo.Cây chè ở đây vô cùng đặc biệt,có búp trắng cánh vàng,nó tạo ra một hương vị đặc trưng riêng mà không nơi nào có được.Ở độ cao khoảng 1.800m, cây chè khẳng khiu với lớp địa y bám đầy từ gốc đến thân,cành,làm cho lá to và dày với búp mập.Chè Tà Xùa đã trở thành cây xóa đói giảm nghèo bền vũng của các hộ gia đình của người Mông nơi đây.

14.Đặc sản ốc đá suối Bàng miền Tây Bắc

Ốc đá suối Bàng xuất hiện từ tháng 4 đến tháng 8,tức là vào mùa mưa hàng năm ngoài Bắc.Khi thời tiết bắt đầu mưa và ẩm ướt thì loài ốc này thưởng bò ra để ăn lá cây.Những tháng còn lại thì chúng chỉ vùi mình trong những lớp lá dày đặc rụng bên dưới hoặc nằm im dưới đấy,hầu như không thể thu hoạch,loai ốc đá đặc biệt này chỉ có ở những khu rừng rậm,nhiều cây cối,độ ẩm thấp.

15.Canh mọ của người Khơ Mú

Các món ăn dân tộc ở Sơn La nói chung và người Khơ Mú nói riêng,hầu hết những nguyên liệu được lấy từ cây rừng,ao vườn,ruộng đồng do những bàn tay vô cùng khéo léo của các bà nội trợ chế biến thành các món đặc sản vô cùng thơm ngon.Trong đó,món canh mọ không thể thiếu vào ngày tết Ma Chiêng truyền thống.

16.Ngọt Bùi cơm lam Sơn La

Trong những món đặc sản tại vùng cao tại Sơn La,Mình thích nhất là cơm lam,ăn vừa thơm vừa bùi,lại no lâu.Cơm lam muốn ngon phải được chế biến từ gạo nương,nếu chọn được gạo cẩm và nếp hoa vàng sau khi thu hoạch thì cơm lam sẽ ngon nhất.khi chế biến,người ta sẽ cho thêm một chút muối,gừng được ngâm ủ qua đêm vào gạo,đãi sạch rồi đổ vào ống tre,thêm một chút nước và nút lại bằng lá chuối,cho lên bếp lửa.

17) Đang cập nhật

II. Tổng kết

Mộc Châu Sơn La không chỉ nổi tiếng với sữa mộc châu mà còn nhiều loại đặc sản khác. Tóm lại bài viết ny chúng tôi xin chốt lại là có 16 loại đặc sản Mộc Châu Sơn La, trong đó có 1 món chúng tôi đang cố gắng cập nhật.

Tuy nhiên chúng tôi cũng hy vọng danh sách những món đặc sản trên cũng giúp cho du khách có nhiều sự lựa chọn hơn rồi phải không nào?

Xin cảm ơn và hẹn gặp lại tại Mộc Châu Sơn La nhé.

Tác Giả: Huy Phúc

Đăng bởi: Chiến Quách Văn