Top 10 món ăn đặc sản nổi tiếng tại Quảng Bình

Mỗi miền đất nước đều có những món ăn ngon với nền ẩm thực lâu đời, lưu truyền từ xa xưa đến ngày nay vẫn còn lưu giữ những hương vị đậm đà của một vùng quê, vùng miền nào đó. Quảng Bình là nơi thu hút rất nhiều du khách đến tham quan quan, du lịch và thưởng thức những món ăn đặc sản nổi tiếng tại nơi này. Các món ăn đặc sản nơi đây với những cách nấu truyền thống của người dân nơi đây được kể đến như: rượu cần của người Ma Coong, ốc ruốc, cháo hàu, sò huyết béo ngậy của sông roòn… Rất nhiều đặc sản ngon tại Quảng Bình. Khi bạn đến đây nhất định phải thử các món ăn đặc sản nổi tiếng tại Quảng Bình này nhé. Chắc chắn không làm bạn thất vọng với chuyến du lịch tại nơi đây.

• Rượu cần
• Cá nghéo bao tử
• Mắm lẹp
• Ruốc tháng sáu
• Khoai deo
• Bánh canh
• Ốc ruốc
• Cháo hàu
• Sò huyết
• Bánh khoái

Rượu cần

Từ lâu, rượu cần đã đi vào đời sống sinh hoạt của những người Ma Coong sinh sống vùng Thượng Trạch, Bố Trạch như một nét văn hóa đặc sắc. Mình chưa có dịp được thưởng thức rượu cần Ma Coong, tuy mới chỉ được nghe người dân giới thiệu nhưng mình muốn giới thiệu đến các bạn món quà dân dã này. Nếu bạn đến đúng vào dịp lễ hội đập trống của người Ma Coong (15 và 16 tháng Giêng, âm lịch hàng năm) thì các bạn sẽ có cơ hội được thưởng thức. Người Ma Coong ở Quảng Bình cũng có phong tục làm và uống rượu cần trong những dịp trọng đại, tuy nhiên cách chế biến và nghi lễ uống rượu đã trở thành nét bản sắc văn hóa riêng, độc đáo của người bản xứ. Rượu cần Ma Coong có hương vị thơm dịu hòa lẫn chút cay nồng, không đậm như rượu đế. Để có được hũ rượu cần thơm ngon dâng cúng trong những ngày lễ thì người làm rượu rất chú trọng tới nguyên liệu làm rượu, men rượu, cần uống và chế rượu. Bởi lẽ đó, chén rượu như vật quý giá trong gia tài của người Ma Coong. Mỗi một chén rượu có hình bầu dục giống cái chum, nhưng nhỏ hơn, màu đen nâu, láng bóng.

Cá nghéo bao tử

Cá nghéo thực ra là cá mập hay cá nhám bao tử. Vì là cá bao tử lại hiếm khi bắt được nên cá nghéo có thể nói là vô giá, không bao giờ được bán ra thị trường mà chỉ dành để ngư phủ nấu cháo ăn bồi dưỡng, nấu lẩu thết đãi người thân và bạn bè cùng thưởng thức. Ngư dân Quảng Bình kể rằng, loại cá này cho thịt rất ngon, gan béo, da hơi nhám (nên còn được gọi là cá nhám) và tanh nhưng khi cạo hết lớp da bằng nước sôi thì cá không còn tanh nữa, thay vào đó là thịt trắng như bông, nhìn rất bắt mắt. Cá nghéo có thể được dùng làm gỏi ăn với nước lèo, rau sống, để nhâm nhi với ly rượu bên bàn nhậu. Bên cạnh đó, người ta còn kho cá nghéo với nghệ, mật, gừng ăn để bồi bổ sức khỏe. Cá nghéo ngon nhất là con nặng cỡ 1 đến 2 cân. Mỗi cá mẹ có ít nhất là 2, thậm chí nhiều nhất có thể có 9 đến 10 cá con trong bụng. Những ngư dân quen với nghề có thể nhìn bụng cá mẹ mà đoán số lượng cá em có trong đó. Người ta sẽ mổ cá mẹ để lấy cá em ra, khi ăn, người ta nhúng sơ cá em vào nước nóng già rồi nhẹ nhàng cạo cho hết lớp nhám bên ngoài để cá bớt tanh. Điều quan trọng là không nên để lâu trong nước sôi và cạo mạnh, như thế sẽ bong mất lớp da, ăn sẽ mất ngon. Người ta lọc thịt hai bên mình cá để làm lẩu, còn đầu, xương và lòng cá cho vào nồi nấu cháo. Thịt cá được thái mỏng như thịt bò, ướp gia vị và mắm muối cho đậm đà, ướp trước khi cho nấu lẩu khoảng nửa giờ. Nước lẩu có thể dùng nước ăn bình thường, nếu có điều kiện thì dùng nước dừa nạo hoặc vài chai xá xị thì tuyệt ngon. Người ta nấu nước sôi, cho cà chua và trái thơm làm nước chan bún ăn với lẩu. Khi ăn, người ta nhúng cá vào nước lẩu, chỉ cần nhúng tái rồi cuốn với bánh tráng, rau sống, chấm nước mắm ớt tỏi nhâm nhi cùng chén rượu nồng. Thịt cá nghéo thơm, săn chắc như thịt bò chứ không mềm nhẽo như các loại cá khác. Hết cá rồi thì người ta tiếp tục dùng bún chan nước lẩu ăn cho chắc dạ. Đến Quảng Bình, nếu may mắn thì các bạn có thể sẽ được thưởng thức món cá nghéo, đặc biệt là món lẩu cá nghéo vô cùng hấp dẫn và bổ dưỡng.

Mắm lẹp

Cá lẹp là một loại cá con nhỏ, mình lép kẹp đúng như tên gọi vốn có của nó. Đây là loại cá thân mềm do bộ xương hom không cứng, thịt nhão vì nhiều mỡ. Cá lẹp tuy béo nhưng khi kho nấu thường thịt cá sẽ nhanh rời ra cùng mỡ tan trong nước khiến nước kho đục, ăn không còn mùi vị gì. Chính bởi đặc tính của loại cá này nên những người sành ăn đã dùng cá lẹp muối làm mắm và nướng tươi trên than lò để trở thành một món ăn ngon. Muối mắm lẹp không cần nhiều công đoạn như các loại mắm khác. Người ta thường gọi việc muối mắm lẹp là mắm xổi, tức là một thứ cá trộn muối, ép vài ba hôm là đã có thể ra thành phẩm. Mắm lẹp thường ăn cùng rau mưng – một loại rau rừng, thân cây to, mọc ngay các bờ sông, suối, khe núi, ăn có vị chát. Đôi khi, mắm lẹp cũng được dùng để ăn kèm cơm trắng cũng rất ngon.

Ruốc tháng sáu

Ở Quảng Bình có con ruốc rất ngon và độc đáo, có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn. Người miền Bắc thường gọi con ruốc là con moi, còn người trong Nam thì lại gọi là con khuyếc. Con ruốc thuộc loại nhuyễn thể. “Ruốc tháng sáu” ở vùng cửa biển Nhật Lệ là ngon nhất nên người ta mới có câu nói: “Ruốc tháng sáu là máu rồng”. Đây là một cách nói ẩn dụ chỉ sự quý hiếm của ruốc tháng sáu, bởi ít khi ruốc tràn về trong tháng sáu, mà ruốc vào thời gian này là thơm ngon nhất. Ruốc tháng sáu làm ra đỏ như máu rồng nên không chỉ ngon quý về chất, mà còn đẹp về màu sắc. Đặc biệt đối với ngư dân Đồng Hới, cứ năm nào tháng sáu có ruốc thì năm đó được mùa cá, nhất là loại cá dùng làm nước mắm tuyệt vời mang tên “cá nục mộng”. Tùy theo luồng ruốc đi trên biển mà ngư dân có các loại lưới để đánh bắt phù hợp. Ví dụ: ruốc đánh bắt từ mành dã thì gọi là ruốc dã (hay giạ), ruốc đánh bắt từ kéo lưới bằng cách đi bộ dọc ven bờ thì gọi là ruốc kéo, ruốc đánh bắt bằng cách lặn xuống đáy biển dùng lưới nhỏ mà vớt thì được gọi là ruốc lặn, còn loại ruốc đánh bắt từ loại vó ở ngoài khơi gọi là ruốc “te”. Ruốc tươi thường được chế biến ra thành ruốc ăn, hay gọi là ruốc quết, qua những công đoạn đơn giản. Người ta muối ruốc vào vại, chum bằng muối mặn thì ruốc để được lâu, khỏi sợ hỏng; còn nếu muốn ăn vội thì chỉ cho muối nhạt thì ruốc sẽ ngon và ngọt hơn, tuy nhiên thời gian bảo quản sẽ ngắn. Khi muối xong,người ta để vại một đêm hoặc một buổi, rồi đem vắt kiệt con ruốc thành bột vo tròn như bã bột sắn. Với xác ruốc vắt được xát nhỏ ra nong, nia rồi phơi khô, phơi cả nước ruốc vắt được. Tuy nhiên, người làm cần chú ý sao cho sạch cát. Vì vậy trước khi vắt ruốc muối thành nắm để phơi, thường người ta sẽ chao cho sạch cát rồi mới vắt. Đồng thời với nước ruốc đã gạn, thì lọc hết cát, vừa phơi vừa giữ tránh bụi bặm. Người dân nơi đây còn dùng kính đậy giúp xác ruốc phơi được sạch sẽ, lại giúp tăng độ nhiệt. Ruốc phơi khô lại bỏ vào các vại nước ruốc, khuấy đều rồi tiếp tục phơi nắng. Sáng sớm hàng ngày thì đảo một lần đến khi ruốc dậy mùi thơm là ăn được. Ruốc nhạt thường được dùng như thức ăn ngay mà không cần nấu nướng, còn ruốc mặn thì có thể để hàng năm, dùng thay bột ngọt trong nấu nướng cũng rất ngon.

Khoai deo

Khoai lang là món ăn dân dã và rất quen thuộc đối với người Việt Nam, khoai lang thường được chế biến thành nhiều món như khoai nướng, súp khoai, khoai chiên… Ở Quảng Bình có một món ăn độc đáo chế biến từ khoai lang là khoai deo, mình cũng nghe nói về món ăn này rất nhiều nên cũng mua về làm quà cho mọi người, ăn cũng khá thơm ngon, mỗi tội khoai deo khá dai nên ăn rất nhanh mỏi miệng. Khoai deo được chế biến rất đơn giản và không tốn nhiều công sức. Nói đơn giản nhưng để có khoai deo ngon thì phải có bí quyết riêng của mỗi người chế biến. Theo người dân ở đây chia sẻ, khoai lang sau khi thu hoạch về không nên làm ngay mà phải chất đống một thời gian để khoai được ráo nước, nhưng không được để đến khi mọc mầm (khoai mọc mầm ăn rất độc). Khi khoai bớt tươi, bề ngoài củ không còn căng mọng và sáng màu thì đem rửa sạch rồi luộc chín. Sau đó bóc vỏ những củ khoai luộc, người ta sẽ thái lát mỏng và đem phơi dưới trời nắng thật to từ 7 đến 9 ngày là có khoai lang deo. Lát khoai deo ngon phải có màu cánh gián, khi ăn thấy dẻo, ngọt và thơm mùi khoai đặc trưng. Những ngày thời tiết se lạnh, thưởng thức khoai deo bên tách trà nóng rất thú vị. Khoai deo Quảng Bình tuy mộc mạc, dân dã nhưng với những người con Quảng Bình xa xứ, khoai deo là món quà quê thân thương. Nếu các bạn có dịp ghé qua Quảng Bình thì đừng quên.

Bánh canh

Bánh canh là một món ăn bình dân, khá phổ biến ở Quảng Bình, vì vậy các bạn có thể dễ dàng tìm cho mình một quán bánh canh trên vùng đất này. Không thể so sánh quán bánh canh này ngon hơn quán kia, cũng như các quán hàng khác, người dân Quảng Bình sẽ tìm cho mình một quán “ruột” tùy theo khẩu vị của mình. Nguyên liệu chính tạo nên hương vị cho nước dùng của món bánh canh Quảng Bình là sườn heo và tôm tươi. Phần bánh canh được làm từ bột gạo thơm, dẻo hạt và trắng tinh. Gạo được đem xay mịn, nhào thành bột, lọc qua túi vải rồi treo lên cho khô để qua một đêm cho ráo hết nước, sau đó mới cán mỏng rồi xắt thành từng sợi vừa ăn. Một điểm độc đáo là dù không dùng phụ gia nhưng sợi bánh vẫn trắng tinh, dai và giòn, có độ ngọt của gạo; điều này đòi hỏi kinh nghiệm lâu năm của người ngâm bột gạo. Sau khi ướp gia vị phần sườn và tôm, cũng có thể là cá, người ta trần sườn qua nước sôi rồi xào với tôm và hành phi, cho chín mềm. Cá thì chọn loại cá quả, loại cá to vừa phải, mình có màu xanh đen, thịt săn chắc và thơm. Tôm là loại sống ở đầm vì như vậy tôm mới cho thịt đậm đà, đặc biệt là không tanh. Độ ngon của bánh canh quyết định bởi nước dùng. Thông thường nước dùng của món bánh canh được hầm từ xương heo và sườn, nhưng nước dùng làm bánh canh Quảng Bình còn tổng hợp từ xương, tôm, cá. Vì thế nồi nước dùng ở đây có vị ngọt thanh chứ không hề béo ngậy, cũng không hề cảm giác có vị tanh của cá. Có nơi còn cho thêm một chén nước mắm ớt pha chế để làm cho hương vị món ăn thêm tuyệt vời hơn. Các bạn hãy một lần thưởng thức món ăn hấp dẫn này nhé.

Ốc ruốc

Ốc ruốc là một loại ốc đẹp với những hoa văn trên thân thường dùng làm đồ mỹ nghệ, hay các loại vòng đeo; không chỉ vậy, đây cũng là một món ăn vô cùng thú vị, đặc biệt hấp dấn giới trẻ xứ Quảng Châu. Tuy trông những con ốc ruốc có vẻ nhỏ nhưng nếu đã thử một lần thưởng thức thì chắc các bạn sẽ bị hấp dẫn bởi cái thú vị của món ốc này. Ốc ruốc không cần luộc như các loại ốc bình thường mà chúng được nêm muối, bột ngọt, lá chanh, ớt, cho thêm nước vào để xào nhanh với dầu ăn là chín. Người đầu bếp cần phải biết cách làm thật khéo nếu không muốn ốc bị teo hết thịt, vừa khó để nhể, lại mất đi độ giòn và ngọt. Nếu các bạn muốn thưởng thức món ốc ruốc thú vị này thì các bạn nên đến Quảng Bình vào khoảng thời gian từ tháng hai đến tháng 4 dương lịch hàng năm – mùa ốc ruốc duy nhất trong năm. Vào khoảng thời gian khác không có ốc ruốc, các bạn lưu ý nhé.

Cháo hàu

Từ lâu, thị trấn Quán Hàu (cách trung tâm thành phố Đồng Hới khoảng chưa đầy 10km) đã nổi danh với các món ăn chế biến từ con hàu lấy từ sông Nhật Lệ. Người ta cho rằng, hàu sống trên con sông này nhiều hơn và ăn ngon hơn hàu được bắt từ những khúc sông khác. Hàu nơi đây có nhiều bởi nơi này là điểm giao hòa giữa hai dòng nước mặn và ngọt. Hàu thường bám chặt, sinh sôi trên những bãi đá rộng lớn hay tại các chân trụ cầu đã cũ nát. Người ta có thể chế biến hàu thành nhiều món ngon khác nhau nhưng có lẽ nổi tiếng nhất vẫn là món cháo hàu. Để chế biến những tô cháo ngon, người ta đem hàu xào với các gia vị như hành, ớt, tiêu cùng muối, bột ngọt. Chỉ cần có khách gọi, chủ quán sẽ lấy cháo để một nồi riêng, cho thêm lửa đun lên rồi bỏ hàu xào vào, nêm thêm nước và các loại gia vị, rau thơm cho vừa miệng. Nếu các bạn có dịp ghé quá thị trấn Quán Hàu, Quảng Bình thì đừng quên thưởng thức món cháo hấp dẫn này nhé.

Sò huyết

Quảng Bình có nguồn hải sản rất phong phú, trong đó nổi bật phải kể đến sò huyết bắt ở sông Roòn. Theo mình cảm nhận thì sò huyết ở đây khá to, thịt chắc và thơm. Các bạn cùng tìm hiểu về món ăn này nhé. Sông Roòn thuộc địa phận huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình, được bắt nguồn từ núi Động Mưa (thuộc lũy Hoành Sơn), chảy xuống xã Quảng Châu, qua thị trấn Ba Đồn thì đổ ra cửa Cảnh Dương (hay còn gọi là cửa Ròn). Con sông này nổi tiếng với loài sò huyết hảo hạng và đặc biệt thơm ngon. Chỉ ở khúc sông này mới có sò huyết ngon như vậy vì đây là nơi giao hòa giữa hai dòng nước ngọt tinh khiết (chảy từ đập Vực Tròn về) và dòng nước mặn chảy từ biển Đông lên. Ở những quán hàng ở Quản Bình, món ăn không chỉ ngon bởi chất lượng sò mà còn nhờ cách chế biến, các món gia vị đi kèm, đặc biệt là nước chấm được làm từ nước tương trộn mù tạt, uống kèm chai rượu men riềng pha bột sắn dây. Trước khi chế biến, người ta đem sò ngâm cùng nước vo gạo hoặc nước muối ớt pha loãng sao cho sò nhả hết sạch bùn đất, hơn nữa phải dùng bàn chải cọ sạch vỏ ngoài, rồi mới rửa lại bằng nước sạch. Sau đó, người ta đem chần sò huyết qua nước sôi sao cho không quá chín để món sò giữ được dòng huyết với phần thịt còn đỏ tươi. Miếng thịt sò ngọt và mát, hòa quyện với vị chua của nộm đu đủ và giá đỗ ăn kèm, thêm chút vị cay nồng của gừng, vị chát của nộm bắp chuối, vị nồng của nước chấm mù tạt và đặc biệt là rượu men riềng pha bột sắn dây, các bạn sẽ cảm nhận được hương vị độc đáo của món quà mà thiên nhiên ban tặng cho xứ Quảng Châu.

Bánh khoái

Nhắc đến ẩm thực của thành phố hoa hồng mang tên Đồng Hới, người ta sẽ nghĩ ngay đến một món đặc sản mang cái tên vô cùng độc đáo mang tên bánh khoái. Mình là một tín đồ của các loại bánh chiên nên món ăn này đã mê hoặc được mình ngay từ lần đầu thưởng thức, không những bánh ngon mà nước chấm bánh ăn kèm cũng rất đậm đà và “nịnh miệng”. Các bạn cùng tìm hiểu về món ăn độc đáo này nhé. Về cơ bản, bánh khoái có nhiều nét giống bánh xèo ở miền Nam, còn mình thấy bánh cũng khá giống bánh gối ở ngoài Bắc (nhưng nhân không có miến nên mình thích hơn nhiều). Bánh khá to, phần vỏ bánh giòn, cách chế biến cũng cầu kỳ hơn và đặc biệt, bát nước chấm được pha chế theo nhiều hương vị khác nhau. Để làm được những mẻ bánh khoái ngon thì người chế biến phải thật khéo léo, từ pha chế bột, chiên bánh, đến chọn các loại gia vị cho vào bánh và nước chấm. Bột làm bánh nên chọn loại gạo ngon, xay nhuyễn, hòa với nước tạo thành hỗn hợp lỏng. Ngoài ra, người ta có thể hòa thêm một ít bột ngô để bánh khi chiên được giòn và thơm; cũng có nơi thêm trứng gà hoặc trứng vịt, bột nghệ để bánh có màu sắc đẹp và giàu dinh dưỡng hơn, ăn ngậy hơn. Tiếp đến là làm nhân bánh gồm thịt nạc heo băm nhỏ ướp gia vị, tôm bóc vỏ có sơ chế qua, giá đỗ. Nước chấm (hay được gọi là nước lèo) cũng là một thành phần quan trọng của món ăn, mỗi quán khác nhau thì cách thức chế biến cũng khác nhau. Mình nghe nói, có nơi người ta làm nước chấm rất kỳ công, bát nước chấm được làm từ thịt nạc heo, cà chua, thơm (dứa), thậm chí có chút bánh quy và lạc rang. Thưởng thức bánh khoái không thể thiếu rau sống gồm dưa leo, khế, quả vả, chuối chát và bát ruốc tôm…

Đăng bởi: Võ Huỳnh Diễm My