Hạt dẻ Trùng Khánh - đặc sản của Cao Bằng

Nhắc đến hạt dẻ thì phải nói đến hạt dẻ Trùng Khánh của Cao Bằng. Mặc dù hình ảnh hạt dẻ nóng trên các vỉa hè mùa đông không còn xa lạ nhưng không nhiều người biết rằng phải đúng là hạt dẻ Trùng Khánh, Cao Bằng thì mới có độ thơm, độ ngọt và hương vị riêng mà không nơi nào có được.

Hạt dẻ là ở Việt Nam thì chỉ có ở khu vực gần biên giới của các tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng. Hơn nữa, các đồng bào dân tộc Tày, Nùng nơi đây chỉ trồng hạt dể theo lối quảng canh nên sản lượng không đáng kể. Do đó, hạt dẻ chính gốc Trùng Khánh, Cao Bằng cũng không có nhiều. Thậm chí, ngay tại thành phố Cao Bằng, ai may mắn lắm mới mua được đúng hạt dẻ Trùng Khánh. Mà phải tháng Chín,  tháng Mười hàng năm thì mới có hạt dẻ vì đây là mùa thu hoạch.

Hạt rất to

Ngày nay, thứ quả đặc sản này đã xuất hiện ở rất nhiều nơi. Tuy nhiên, những hạt dẻ đó không phải chính gốc hạt dẻ Trùng Khánh của Cao Bằng.  Nếu quan sát kĩ, có thể thấy hạt dẻ to, tròn, vỏ mỏng và bong, rốn hạt không có lông tơ. Khi luộc chín thường không có mùi thơm, vị ngọt như trộn đường. Đặc biệt, điều dễ nhận biết nhất là hạt dẻ nhái bán quanh năm, mùa nào cũng có mà để bao lâu cũng không bao giờ sợ bị thâm bị thối.

Hạt lúc mới thu hoạch

Hạt lúc chín

Còn nếu là hạt dẻ Trùng Khánh xịn thì vỏ phải cứng, dày và có nhiều lông tơ. Khi  đem luộc, hấp hoặc mang vào lò nướng chín, sẽ có hương thơm tự nhiên rất đặc trưng. Hạt dẻ này có vị ngọt bùi rất tự nhiên. Chỉ cần ngậm một lúc, tự nó mềm ra như bột bánh khảo. Nó từ từ chín một lần nữa trong miệng. Hơn nữa, hạt dẻ Trùng Khánh không hề xuất hiện quanh năm mà chỉ xuất hiện vào dịp cuối thu mà thôi. Cuối thu đầu đông là thời điểm hạt dẻ xù lông rụng rốn. Sau khi thu hoạch về cần phải chế biến ngay chứ đừng để lâu. Bởi hạt dẻ Trùng Khánh mà để lâu sẽ dễ bị thâm thối, bốc mùi rất khó chịu. Điều đó chứng tỏ hạt dẻ này có chứa hàm lượng đạm cao. Đạm càng cao, khi bị hỏng sẽ càng nặng mùi.

Màu sắc cuốn hút

Nếu có dịp đến Cao Bằng, được dạo chơi dưới tán những cây dẻ, bạn sẽ cảm nhận được  không khí trong trẻo, mát lành, thoang thoảng hương. Buổi sáng mà được dạo bước trong rừng dẻ mới dễ chịu và thanh sạch làm sao! Bà con người Nùng, người Tày, người Dao nơi đây rất chăm chút cho vườn dẻ, cho rừng dẻ của mình với một tình yêu đặc biệt, cứ như họ đang chăm những đứa con, hay những cây ăn quả trong vườn nhà. Quả dẻ nhiều gai xù xì như quả chôm chôm nhưng gai khá nhọn và cứng. Mỗi quả dẻ chỉ chứa khoảng 3-4 hạt. Vào cuối thu đầu đông, quả dẻ chín rụng đầy mặt đất. Rồi hạt dẻ sẽ theo chân đồng bào dân tộc ra chợ, hay lên đường về xuôi như một thứ  quà độc đáo của núi rừng Cao Bằng.

Đặc sạn Cao Bằng

Đăng bởi: Thiện Phạm