Nông nghiệp ngày càng phát triển kéo theo đó là sự phát minh ra các phương pháp canh tác mới. Một trong những phương pháp đó là phương pháp trồng thủy canh hay còn gọi là phương pháp trồng cây không sử dụng đất mà thay vào đó là sử dụng các loại giá thể trồng trọt. Vậy để hiểu biết hơn về các loại giá thể thì mời bạn đọc cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.

Nghiên cứu về các loại giá thể

1. Giá thể là gì

Giá thể là tên gọi chung của loại hỗn hợp, vật liệu giúp tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của cây trồng. Giá thể thường được trộn từ các vật liệu khác như phân hữu cơ: vỏ cây, chất thải xanh, xơ dừa, sợi gỗ, rêu, than bùn hoặc các thành phần khoáng chất như đất sét, đá bọt và đá trân châu. Giá thể thường được pha trộn từ các nguyên liệu thô khác nhau để đạt được sự cân bằng môi trường khí và khả năng giữ nước cho cây trồng.

Các loại giá thể tròng cây

Để chọn loại giá thể tốt đảm bảo cung cấp đầy đủ các dinh dưỡng cho cây thì phải có đủ những yếu tố sau:

Môi trường tối ưu và ổn định, cho phép bộ rễ cây được phát triển tối đa
Tạo không gian thoáng khí cho bộ rễ cây trồng
Hấp thụ, giữ nước và duy trì độ ẩm
Cung cấp chất dinh dưỡng thiết yếu cho rễ cây
Có khả năng tái sử dụng hoặc phân hủy an toàn cho môi trường
Có khả năng tạo các lỗ gieo hạt, trồng cây
Giá thể phải nhẹ và thông dụng
Sạch bệnh, không có nguồn nấm bệnh lây nhiễm

2. Các loại giá thể phổ biến hiện nay

Giá thể hữu cơ tự nhiên

Xơ dừa, mùn dừa

Xơ dừa

Đây là phụ phẩm của quá trình nghiền vỏ dừa. Vỏ dừa sau khi nghiền sẽ cho ra 3 thành phần chính là lõi dừa, xơ dừa và mụn dừa. Sau khi bóc tách, sàng sẩy xơ dừa ta sẽ thu được mùn dừa.

Xơ dừa, mùn xơ dừa sau khi được xử lý kỹ càng chất Tanin và chất Lignin thuận lợi cho sự phát triển của rễ cây, tăng độ phì nhiêu, tăng hàm lượng vi sinh vật và tăng dinh dưỡng cho đất trồng.

Trấu hun

Hay còn gọi là biochar, than sinh học, than trấu,… là sản phẩm của quá trình đốt trấu tươi trong điều kiện thiếu oxy.

Trấu hun là loại giá thể nhẹ, xốp, mang màu đen của than. Sau khi trải qua quá trình đốt, thành phần còn lại chủ yếu là carbohydrat và kali. Vì thành phần dinh dưỡng còn sót lại không quá đa dạng, nên khi sử dụng trấu hun sẽ được phối trộn thêm cùng: đất sạch, mùn dừa, phân trùn quế, viên đất nung, đá perlite.

Than bùn

Than bùn là lớp hữu cơ trên bề mặt của đất, được hình thành do sự phân hủy không hoàn toàn tàn dư thực vật bị vùi lấp lâu ngày trong điều kiện yếm khí xảy ra liên tục. Như đầm lầy, núi lửa, đồng hoang, rừng,… Chủ yếu từ các thực vật họ dương xỉ, họ thông, họ liễu và họ lúa hay các loài sen, súng, lau,…phổ biến ở vùng nhiệt đới.

Mùn cưa

Là phế phẩm trong quá trình sản xuất chế biến gỗ. Thành phần chủ yếu là xenlulozơ dễ phân hủy. Mùn cưa có độ thoáng khí thấp. Vì vậy, khi dùng nên trộn thêm với cát để phân bố đều độ ẩm. Tránh dùng mùn cưa từ các loại gỗ đã ngâm, gỗ tẩm thuốc bảo quản,…

Vỏ cây

Là giá thể sẵn có xung quanh chúng ta, có thể sử dụng vỏ cây tươi, khô hoặc vỏ cây đã ủ đều được. Vỏ cây tươi chứa chất tanin, giữ ẩm hạn chế nên trong 2-3 tuần đầu tiên cây sinh trưởng kém.

Giá thể nhân tạo

Viên đất nung

Các viên đất đá tự nhiên được nung ở 1200 độ C, có dạng viên gần tròn và có nhiều kích thước khác nhau tùy nhà sản xuất. Các tên gọi khác như sỏi nhẹ, đất sét nung,… Thông qua quá trình nung, đất sét nung được làm đầy với bọt khí, giúp nó hoàn hảo để giữ oxy cũng như độ ẩm xung quanh rễ cây. Nó có thể được trộn với đất hoặc sử dụng riêng lẻ.

Cát sỏi

Là loại giá thể trơ, dễ tìm xung quanh mình và chi phí thấp. Kích thước tối ưu của giá thể cát từ 0,1-0,2mm, sỏi từ 1-5cm. Giá thể trước khi dùng cần được rửa sạch, khử trùng, sấy hoặc phơi khô để tránh mang mầm bệnh cho cây.

Đá trân châu Perlite

Đá Perlite là một loại thủy tinh núi lửa vô định hình có hàm lượng nước tương đối cao, thường được hình thành do sự hydrat của obsidian. Đá trân châu sau khi nung có cấu trúc thể hang với các đường dẫn siêu nhỏ phía trong và vô số lỗ rỗng. Do đó chúng rất xốp và nhẹ. Cũng nhờ cấu trúc này giúp Perlite có khả năng dự trữ nước và không khí, cải thiện độ xốp cho đất trồng, dự trữ nước và dinh dưỡng cho cây.

Đá bọt Pumice

Hay là đá bọt, là một loại đá núi lửa hình thành từ dung nham nóng chảy và nguội đi nhanh chóng. Do bị làm nguội đột ngột nên hình thành có lỗ rỗng, bong bóng trên bề mặt và bên trong của đá. Các lỗ rỗng này chính là nơi lưu trữ không khí đồng thời cho nước đi qua.

Đá Vermiculite

Vermiculite là tên của một nhóm khoáng chất dạng bột ngậm nước (nhôm silicat magie). Đá Vermiculite dành cho làm vườn được xử lý bằng nhiệt lớn, giúp chúng mở rộng thành dạng viên hình accordion gồm nhiều lớp tấm mỏng. Chúng không mùi, không độc hại và vô trùng. Thông thường, đá Vermiculite rất nhẹ và được trộn với đá, đất sạch hay giá thể khác.

Vermiculite có tính kiềm, giúp cây hấp thụ dễ kali, canxi và magie cần thiết cho sự phát triển của cây.

Đất nung Akadama

Được sản xuất từ đất đỏ nung ở nhiệt độ rất cao, xử lý kỹ lưỡng. Đất Akadama có hình dạng hạt, khá mềm giúp hấp thụ nước, chất dinh dưỡng cho cây. Đồng thời giúp rễ cây thông thoáng, không bị thiếu oxy hay úng, thối rễ… Đất được dùng để lót đáy chậu hoặc phủ bề mặt bonsai để tăng tính thẩm mỹ và cung cấp dinh dưỡng khoáng chất cho bonsai, cây kiểng.

Như vậy trên đây Topcachlam đã giới thiệu cho bạn những loại giá thể phố biến đó là giá thể hữu cơ tự nhiên và giá thể nhân tạo. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn thành công trong quá trình chọn lựa giá thể phù hợp với cây trồng của mình nhé.

Topcachlam

Đăng bởi: Tường Lê