Cá linh, món ngon mùa nước nổi

Từ tháng 7 đến tháng 10 âm lịch, mùa nước lũ miền Tây mới về, hay còn được gọi một cách thân thương hơn là “Mùa nước nổi". Mang trong mình phù sa bồi đắp ruộng lúa, Đồng bằng sông Cửu Long còn được thiên nhiên ưu ái nhiều phẩm quý, trong đó đáng nói đến là cá linh.

Không cảm thấy thiệt thòi khi mùa lũ dâng cao, ngược lại người dân vùng sông nước Cửu Long thấy may mắn vì mỗi năm mùa nước nổi tràn về để tưới tiêu phù sa cho ruộng vườn và muôn loài cá tôm hấp dẫn.

Con nước càng cao, cá linh càng nhiều. Dù vậy, chỉ có cá linh đầu mùa mới thật sự là ngon, ngọt thịt nhất. Cá chỉ bé như đầu đũa nên người dân gọi là cá linh non hay cá linh sữa. Cá linh có vị nhẫn nhẫn, hơi đắng nhằng nhặng nhưng lại rất ngon. Không giống những loại cá khác, cá linh con càng nhỏ, càng ngọt thịt và vì chưa lớn nên xương mềm, bụng có mỡ béo ngậy.

Món đặc sản mang đậm chất riêng của người miền Tây Nam Bộ là Mắm Cá Linh. Muốn ăn mắm cá linh dễ lắm. Làm cá cho sạch rồi bỏ vô trong một cái chậu ủ. Cứ 1 phần muối 6 phần cá, ủ trong vòng 45 ngày lấy ra là ngon nhất. Mắm cá linh có hương vị thơm ngon đặc trưng, ăn kèm với chuối chát, hoặc các loại rau sống đảm bảo ăn hết sạch nồi cơm. Chúng tôi cùng nhau ủ mắm, bác Hai gói cho nhà tôi một lọ to để dành đem lên Sài Gòn ăn dần. Cá linh thì không ít nhưng chỉ mùa này mới ngon. Đây là món khoái khẩu của cả gia đình tôi. Mắm cá kho, làm lẩu hay chưng với trứng đều mang lại một vị ngon khó cưỡng.

Cá Linh Kho Lạt Dầm Me là món mặn được ưa chuộng nhất ở quê tôi – Kiên Giang. Hầu như nhà nào mùa này cũng phải có một chảo cá linh kho, bất luận là kho lạt, kho tiêu hay kho gừng. Cá làm sạch để ráo rồi cho vào nồi, đổ nước dừa vào, thêm nước mắm rồi kho trên lửa nhỏ cho đến khi gần cạn nước. Sau đó, thêm me trái vào rồi mới tắt bếp. Điểm đặc biệt của món ăn này nằm ở chỗ phải là me trái kho chung rồi lúc ăn thì cho ra dĩa, dầm me ăn cùng với cá. Một miếng cơm, một miếng cá là có cả mỹ vị tan trong miệng.

Món mặn thứ hai không kém phần kỳ công là Cá Linh Chiên Bột. Món này tôi xung phong phụ giúp gia đình, một mình chuẩn bị từ khâu làm cá đến ướp và chiên, rồi bày ra đĩa trang trí. Khác so với các loại cá còn lại, cá linh không cắt đầu hay cạo vảy, chỉ móc hầu rồi nặn ruột rửa sạch là xong. Vì cá nhỏ nên khi làm khá mất thời gian, tuy vậy thành phẩm lại ngon không cưỡng nổi. Món này cuốn bánh tráng rau sống chấm nước mắm tỏi ớt là ngon hết ý.

Món cuối cùng cũng là món ăn được trông đợi nhất của mùa nước nổi – Lẩu Cá Linh Bông Điên Điển. Phải về tới miền Tây, tự tay chèo xuồng ra đồng, ngắt bông bắt cá mới thấy thiên nhiên đã ban tặng cho con người những thức ngon ra sao. Hái bông điên điển phải nhẹ tay, nên hái vào buổi sớm, khi bông hoa tươi mới hé nhụy. Vì càng về trưa bông điên điển càng nở rộ, không còn giữ được độ bùi thơm.

Nước dùng của lẩu cá linh theo cảm nhận của tôi không khác với canh chua là mấy. Thay vì dùng chanh hoặc me làm sẵn, bác tôi dùng lá me non để tạo độ chua thanh thanh, khác với người Sài Gòn chúng ta hay nấu. Chặt một trái dừa tươi đổ vào nồi lẩu để nấu, thêm vài muỗng nước mắm ngon. Tỏi phi thơm, thêm ít tóp mỡ, rau ngò gai và nấu cho sôi liu riu. Cách ăn đơn giản, ăn tới đâu, trút nhẹ cá linh vào tới đó vì cá rất mềm và mau chín. Vừa ăn vừa nhúng bông điên điển để giữ độ giòn và ngọt từ bông.

Một bữa ăn quê dân dã là vậy đó, không cầu kỳ mắc tiền. Từ những nguyên liệu sẵn có thiên nhiên ban tặng, người miền Tây đã chế biến ra nhiều món ăn đa dạng, phong phú. Hãy một lần đến với mùa nước nổi để tự mình trải nghiệm những điều kỳ diệu từ thiên nhiên, cảm nhận sự mộc mạc, chân chất của người dân nơi đây và thưởng thức những món ăn độc đáo cùng người thân và gia đình!

Writer: Mỹ Diệu

Đăng bởi: Bích Nguyệt