Đặc sản nơi biển sâu Quảng Ninh
Đặc sản trứ danh Quảng Ninh, chế biến nhiều món hấp dẫn

“Đanh” hà còn có tên gọi khác là cơ trai. Thực chất đây là phần cơ thịt giúp cho phần vỏ của con trai, hà râu có thể đóng và mở một cách linh hoạt hơn. Do đó, nhiều người cho rằng đây là phần tinh túy nhất của con trai, phần “cơ bắp” rắn chắc, thơm ngon, ngọt thịt.

Theo Tổ Quốc, “đanh” hà – hay còn gọi là cơ trai – từ bộ phận chuyển động nhiều nhất của một loài nhuyễn thể 2 mảnh đã trở thành món đặc sản nổi tiếng, chế biến thành nhiều món ăn ngon như xào cần tỏi hoặc làm gỏi.

khám phá, trải nghiệm, ghé thăm quảng ninh, đến thanh lâm nếm thử “đanh” hà – đặc sản nơi biển sâu

“Đanh” hà – hay còn gọi là cơ trai – từ bộ phận chuyển động nhiều nhất của một loài nhuyễn thể 2 mảnh đã trở thành món đặc sản nổi tiếng, chế biến thành nhiều món ăn ngon như xào cần tỏi hoặc làm gỏi

Đặc sản nơi biển sâu Quảng Ninh

Trong một lần công tác tại xã đảo Thanh Lân, huyện đảo Cô Tô, tỉnh Quảng Ninh, chúng tôi đã được mục sở thị cách mà người dân địa phương thu hoạch và chế biến cơ trai, còn có tên gọi là “đanh hà” – một loại đặc sản rất được yêu thích tại vùng biển Quảng Ninh.

Một đống lớn như đá được vớt lên và để trên bờ biển, thoạt nhìn có vẻ xù xì. Tuy nhiên nhìn kỹ, mỗi con to bằng một bát cơm, hình dáng tương tự như hà biển và là dạng nhuyễn thể 2 mảnh vỏ. Tuy nhiên, chúng rất to, phải gấp vài chục lần so với con hà biển. Người dân địa phương gọi đây chính là hà râu. Nhìn bên ngoài, con hà râu to lớn, xù xì và gộc ghệch, nhìn như một cục đá thối.

Sau khi được tách ra khỏi vỏ, phần “đanh” sẽ co lại và ngắn chỉ bằng nửa đốt ngon tay và to gần bằng ngón tay cái của người lớn

Cơ trai hay còn gọi là “đanh” hà thực chất chính là tên gọi chung của món ăn được lấy từ hà gai, con bàn mai – vốn là hai loài nhuyễn thể mảnh vỏ sống dưới mực nước sâu dưới đáy biển, nơi có dòng chảy mạnh. Những loài nhuyễn thể này sống nhiều tại các vùng biển sâu ở khu vực Bái Tử Long, đảo Thanh Lân và Cô Tô… Để bắt được chúng, ngư dân phải lặn xuống tận đáy biển sâu, phải sử dụng bình khí trợ giúp.

Sau khi bắt được loài nhuyễn thể này, người dân địa phương sẽ dùng búa để mở miệng chúng, sau đó dùng dao sắc tách ra để lấy phần “đanh”. Như đã nói, “đanh” hà chính là bó cơ săn chắc của con hà râu chuyên dùng để đóng và mở vỏ. Sau khi được tách ra khỏi vỏ, nó sẽ co lại và ngắn chỉ bằng nửa đốt ngon tay và to gần bằng ngón tay cái của người lớn.

Đặc sản trứ danh Quảng Ninh, chế biến nhiều món hấp dẫn

Sau khi bắt được loài nhuyễn thể này, người dân địa phương sẽ dùng búa để mở miệng chúng, sau đó dùng dao sắc tách ra để lấy phần “đanh”

Thông thường, phần cơ và phần “đanh” sẽ có 2 loại, mỗi loại sẽ có màu sắc và kích thước khác nhau. Đó chính là cơ trai màu trắng ngà và một loại cơ trai màu hồng. Theo đó, “đanh” màu hồng sẽ được lấy từ con hà gai, đây là loại nhuyễn thể 2 mảnh vỏ giống như hàu nhưng kích thước lớn hơn nhiều.

Được biết, phần “đanh” có màu trắng và kích thước to hơn được lấy từ con bàn mai. Loại cơ này không chỉ đắt mà hương vị còn thơm ngon hơn rất nhiều, ăn cũng mềm hơn, cuốn hơn.

Thông thường, “đanh” hà sẽ được đánh bắt vào 2 thời điểm chính trong năm, thứ nhất là vụ hè (vào khoảng tháng 5 và tháng 6 âm lịch) và thứ hai là vụ đông (từ tháng 10 cho đến tháng 1 năm sau). Vào thời điểm này, các loại nhuyễn thể trên rất béo, cơ dày và giàu dinh dưỡng nhất. Tuy nhiên cho đến nay, nhờ áp dụng khoa học kỹ thuật vào việc chế biến và bảo quản nên “đanh” hà vừa đảm bảo được độ tươi ngon lại dễ dàng vận chuyển đi xa hơn. Đồng thời, “đanh” hà nếu như được bảo quản đúng cách có thể giữ được đến vài tháng mà độ tươi ngon vẫn không hề suy giảm.

Hiện nay, nhờ áp dụng khoa học kỹ thuật vào việc chế biến và bảo quản nên “đanh” hà vừa đảm bảo được độ tươi ngon lại dễ dàng vận chuyển đi xa hơn

Đặc sản “đanh” hà có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon hấp dẫn như: Chiên, nấu lá lốt. Tuy nhiên nếu đến Cô Tô hoặc Vân Đồn, có một món ăn được chế biến từ “đanh” hà mà du khách không thể nào bỏ qua, đó chính là “đanh” xào cần tỏi.

Từng miếng “đanh” tươi thơm ngon, được ôm gọn bởi màu xanh mát mắt của cần, màu trắng thơm của tỏi cùng màu đỏ của cà chua, chỉ cần nhìn thôi cũng đã kích thích tối đa vị giác người nhìn. Anh Nguyễn Thanh Đình – đầu bếp khách sạn Linh Phương (Minh Châu) – người có kinh nghiệm chế biến món ăn này cho biết: “Đanh hà” hay cơ trai là cái tên quen thuộc mà người dân địa phương vẫn quen gọi cho các sản phẩm cơ của các loại nhuyễn thể lớn.

Trước kia, muốn thưởng thức món ăn này thì phải chờ đợi đến một thời điểm nhất định. Tuy nhiên hiện tại đã khác, du khách đến đây vào bất kỳ thời điểm nào đều có thể thưởng thức món ăn này. Nguyên liệu món ăn vốn đã là đặc sản, không chỉ tươi ngon mà còn khó kiếm, khi chế biến có thể làm nhiều món, đặc biệt là món xào.

Đáng chú ý, phần “đanh” được sử dụng để chế biến phải là phần cơ và còn tươi, màu sắc hồng hoặc trắng rõ, không bị nhạt màu hoặc chảy nước, sờ hay ấn vào vẫn còn độ đàn hồi tốt và không bị lún, nhũn. Trước khi mang đi chế biến, “đanh” hà sẽ được rửa sạch và để cho ráo nước.

Khi thưởng thức, vị ngọt của cơ trai kết hợp với mùi thơm của cần, tỏi tây, thêm vài chén rượu quả trâm thơm nức sẽ khiến thực khách không thể nào quên

Cũng theo anh Nguyễn Thanh Đình, “đanh” hà vốn được chọn kỹ, là thực phẩm ngon rồi nên việc chế biến không quá khó khăn. Việc đầu tiên cần làm là phải phi thơm hành khô, tỏi khô, sau đó cho “đanh” vào xào và thêm một chút hạt nêm, bột canh sao cho vừa ăn. Cuối cùng, cho cà chua, cần, tỏi tây vào xào đến khi ngấm đều gia vị thì tắt bếp. Nên xào trên lửa to, đảo nhanh tay để món ăn hòa quyện thơm ngon hơn.

Sau khi hoàn thành, món ăn được bày trí gọn gàng trên đĩa, thêm chút hạt tiêu bắc rắc đều rồi thưởng thức. Có thể bỏ thêm một chút rau răm. Khi thưởng thức, vị ngọt của cơ trai kết hợp với mùi thơm của cần, tỏi tây, thêm vài chén rượu quả trâm thơm nức sẽ khiến thực khách không thể nào quên.

Đăng bởi: Nguyễn Tú