Cá nướng úp chậu - Đặc sản Nam Định
Một trong những đặc sản của xã Phương Định, huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định là món cá nướng úp chậu. Đây là món ăn truyền thống nơi đây. Đặc biệt nếu đến vào những ngày đầu xuân, chắc chắn bạn sẽ được chủ nhà mời ăn món cá nướng đặc biệt này.
Điểm đặc trưng trong cách chế biến của món cá nướng này là cá được đem úp chậu và nướng bằng rơm. Với cách chế biến đặc biệt như vậy, cá sau khi nướng xong có hương vị cũng đặc biệt không kém với phần da cá vàng ươm, giòn dai ngon như mực nướng, phần thịt rất chắc, lại có mùi thơm phức được úp chậu và nướng bằng rơm.
Món cá nướng này đã có từ rất lâu đời, cũng không rõ là từ khi nào nhưng nó đã trở thành một món ăn truyền thống không thể thiếu của người dân nơi đây. Cứ vào khoảng 25 tháng Chạp, nhà nhà trong xã lại cùng nhau chuẩn bị món cá nướng này để bày trên mâm cơm ngày Tết. Cá dùng để nướng thường là cá trắm cỏ (nặng khoảng từ 2-5kg), hoặc cá chép (nặng khoảng từ 1-1,5kg) tùy theo sở thích của từng nhà. Cá chép chỉ cần mổ bụng, đem rửa sạch, còn các loại cá to, chủ nhà thường cắt ra làm 2 hoặc 3 khúc. Sau đó đem tẩm ướp gia vị, hành, thì là, gừng, sả,… trong khoảng 30 phút cho ngấm gia vị. Sau đó, người ta cho cá vào chậu nhôm, xung quanh thì xếp gạch và lót một lớp rơm, có lá chuối bên dưới.
Nướng cá bằng chậu này cũng khá mất thời gian. Trước tiên, chậu úp cá cần được kiểm tra chắc chắn. Sau đó, người ta đầu trải rơm đốt xung quanh thành chậu và cả phía trên chậu liên tục trong 30 phút. Tiếp theo, chậu cá sẽ được phủ kín bằng một lớp trấu dày đốt trong khoảng 5 tiếng. Sau đó, đem gạt hết lớp trấu và rơm trên chậu, dùng kẹp tre mở chậu để lật cá. Bây giờ, một mặt cá đã chín vàng, khô, mùi thơm ngào ngạt. Cẩn thật lật mặt sau của cá và tiếp tục ủ trấu nóng trong 5 – 6 tiếng nữa thì món cá nướng úp chậu mới hoàn thành.
Cá nướng rất thơm ngon
Để món cá nướng ngon, người nướng cần phải biết canh lửa, kiên trì, không được nóng vội mà cho lửa cháy to, cá sẽ bị chín ép, hay bị cháy, còn nếu để ít lửa, cá chín không đều, thịt thường không có mùi thơm. Khi cá chín vàng, thơm lừng ấn vào thấy khô là hoàn tất. Khi ăn chấm cá với nước mắm pha với gừng, vừa cay, vừa bùi, lại thơm mùi rơm nếp.
Giờ đây, món cá nướng úp chậu đã trở thành đặc sản của người dân xã Phương Định, là một món ăn mời khách, món quà biếu dân dã mà cũng rất lạ và độc đáo. Nếu có dịp du xuân trên miền đất “non Côi sông Vị” dịp đầu xuân, bạn nhớ ghé qua xã Phương Định (cách thành phố Nam Định khoảng 30 km) để thưởng thức món cá đặc biệt này nhé.
Đăng bởi: Đoàn Nguyễn Lưu
