Lưu ký chứng khoán là gì?
Khái niệm chung
Cách phân loại tài khoản lưu ký chứng khoán
Nội dung của lưu ký chứng khoán
Những thông tin cơ bản về lưu ký chứng khoán
Thông tin sở lưu ký chứng khoán
Có bắt buộc phải lưu ký chứng khoán không?
Thành viên và hệ thống lưu ký chứng khoán
Tổng kết

Trong giao dịch chứng khoán trên thị trường hiện nay thì có rất nhiều khái niệm mà bạn phải nắm thật kỹ, vừa là những kiến thức cần thiết lại có vai trò quan trọng trong quá trình đầu tư của bạn. Cụ thể lưu ký chứng khoán là gì và những quy định chung của việc lưu ký này thế nào hãy để Unica giải đáp giúp bạn nhé!

Lưu ký chứng khoán là gì?

Khái niệm chung

Để biết được lưu ký chứng khoán là gì một cách chính xác nhất thì bạn cần nắm được một vài những khái niệm quan trọng có liên quan đến việc lưu ký này. Cụ thể đó là:

Lưu ký chứng khoán được biết đến là một trong những điều kiện bắt buộc để thực hiện giao dịch trên thị trường chứng khoán. Trước khi thực hiện giao dịch chứng khoán, các nhà đầu tư phải ký hợp đồng mở tài khoản tại các thành viên lưu ký.

Còn khái niệm lưu ký được hiểu là việc gửi chứng chỉ chứng khoán như: tờ cổ phiếu, trái phiếu, hoặc các loại giấy tờ hợp pháp chứng minh quyền sở hữu chứng khoán vào hệ thống của lưu ký chứng khoán.

Hệ thống lưu ký chứng khoán này sẽ bao gồm: Các Trung tâm lưu ký và các thành viên lưu ký. Chứng chỉ chứng khoán của tất cả các nhà đầu tư sẽ được cất giữ an toàn tại Trung tâm lưu ký này. Đồng thời những chứng khoán đã được lưu ký sẽ được ghi nhận vào tài khoản lưu ký chứng khoán đứng tên mỗi nhà đầu tư. Khi chứng khoán được giao dịch, tài khoản của nhà đầu tư sẽ được ghi nhận tăng hoặc giảm mà không cần phải gửi tay các tờ chứng chỉ chứng khoán.

Lưu ký chứng khoán là bắt buộc trước khi nhà đầu tư muốn chứng khoán được giao dịch qua sàn giao dịch của Trung tâm giao dịch chứng khoán. Và Trung tâm giao dịch chứng khoán hiện nay đóng vai trò là Trung tâm lưu ký. Việc lưu ký chứng khoán sẽ chỉ được thực hiện tại các thành viên lưu ký của Trung tâm giao dịch chứng khoán.

Cách phân loại tài khoản lưu ký chứng khoán

Tài khoản lưu ký chứng khoán của tất cả các thành viên lưu ký và tổ chức mở tài khoản trực tiếp tại Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam sẽ được phân loại cụ thể như sau:

– Tài khoản của chính các thành viên lưu ký

– Tài khoản dành cho các khách hàng trong nước của thành viên lưu ký

– Cuối cùng là tài khoản để cho khách hàng nước ngoài của thành viên lưu ký

Nội dung của lưu ký chứng khoán

Qua việc phân loại các tài khoản lưu ký chứng khoán trên thì tiếp theo chúng ta sẽ tìm hiểu nội dung của tài khoản này đó là:

– Số tài khoản của các nhà lưu ký chứng khoán

– Tên và địa chỉ của các thành viên lưu ký và tổ chức mở tài khoản trực tiếp

– Số lượng, các loại và cũng như mã chứng khoán lưu ký

– Số lượng chứng khoán tăng hoặc giảm và lý do của việc tăng, giảm trên

– Ngoài ra sẽ là những thông tin cần thiết khác

Những thông tin cơ bản về lưu ký chứng khoán

Với những nhà đầu tư thì khái niệm về lưu ký là khá mới cho nên những thông tin được trình bày dưới đây sẽ là những kiến thức bổ ích đặc biệt dành cho tất cả mọi người. Ngoài những thông tin quan trọng đã phân tích ở trên, thì các nhà đầu tư cũng cần chú ý đến một số vấn đề dưới đây để hiểu rõ hơn về các hoạt động lưu ký chứng khoán.

Thông tin sở lưu ký chứng khoán

Nước ta hiện nay chỉ có một Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam duy nhất đó là – VSD, trụ sở chính tại 112 Hoàng Quốc Việt, Bắc Từ Liêm, Hà Nội và hai chi nhánh tại Quận 1, TP. Hồ Chí Minh. Đây là đơn vị duy nhất được cấp phép các mã chứng khoán cho toàn bộ chứng khoán trên thị trường. Trung tâm hoạt động theo trách nhiệm, quyền và nghĩa vụ đúng với quy định đề ra trong Luật Chứng khoán, Luật Doanh nghiệp và các bộ luật liên quan khác.

Đồng thời Trung tâm có tư cách pháp nhân, sở hữu con dấu riêng, mở được tài khoản tại Kho bạc Nhà nước cũng như các ngân hàng thương mại trong nước và quốc tế. Ngoài ra đây cũng là đơn vị hạch toán độc lập, tự chủ về mặt tài chính, có chế độ tài chính, báo cáo, thống kê và kế kiểm theo quy định chung của pháp luật.

Có bắt buộc phải lưu ký chứng khoán không?

Sẽ bắt buộc phải lưu ký chứng khoán trong trường hợp nếu nhà đầu tư muốn giao dịch chứng khoán trên các sàn giao dịch. Rõ ràng việc trao đổi mua bán thông qua sàn chứng khoán mang lại hiệu quả đầu tư tốt hơn, việc lưu ký cũng rất đơn giản. Chính vì vậy bạn nên đăng ký lưu ký chứng khoán.

Hoặc nếu không thì bạn phải tìm đến tận đơn vị phát hành, đăng ký mua với họ và sẽ được hưởng quyền lợi từ họ, tuy nhiên thì điều này rất mất thời gian và chi phí, có thể không mua được cổ phiếu tốt, hoặc đôi khi bạn sẽ bỏ lỡ nhiều cơ hội đầu tư tuyệt vời.

Tuy nhiên thì hiện nay vẫn có những đơn vị phát hành chứng khoán chưa lưu ký, thường sẽ phải phát hành tập trung cho những cổ đông lớn có sẵn. Tùy thuộc vào mục đích mà bên phát hành sẽ hoặc không đăng ký lưu ký. Nhưng đối với nhiều nhà đầu tư, lời khuyên cho bạn là hãy đăng ký tài khoản lưu ký chứng khoán để thuận tiện hơn trong việc giao dịch nhé.

Thành viên và hệ thống lưu ký chứng khoán

Hiện nay ở nước ta chỉ có một trung tâm lưu ký chứng khoán duy nhất là VSD, nhưng sẽ có rất nhiều thành viên lưu ký. Để trở thành thành viên lưu ký thì yêu cầu cần đáp ứng những quy định sau đây:

– Là công ty chứng khoán hoặc các ngân hàng thương mại có giấy chứng nhận đăng ký hoạt động lưu ký hợp pháp. Đồng thời có ít nhất một thành viên ban giám đốc thực hiện hoạt động đăng ký, lưu ký và thanh toán bù trừ. Các nhân viên làm việc tại bộ phận lưu ký chứng khoán cần phải hoàn thành khóa học nghiệp vụ của VSD. Những thành viên này phải ban hành quy trình nghiệp vụ phù hợp với quy định Luật hiện hành cùng quy chế của VSD.

– Hệ thống phần mềm đăng ký, lưu ký và những nhiệm vụ liên quan khác phải bắt buộc có khả năng kết nối với cổng giao tiếp điện tử trực tiếp của VSD và phần mềm của VSD. Việc này sẽ giúp việc cập nhật, đối chiếu so sánh thông tin nhanh chóng, kịp thời phát hiện sai sót để tiến hành bổ sung.

Nếu các thành viên lưu ký vi phạm những quy định trong quy chế hướng dẫn hoạt động nghiệp vụ của Trung tâm lưu ký chứng khoán thì:

– Sẽ được nhận công văn nhắc nhở hoặc khiển trách

– Đình chỉ hoạt động của tất cả các thành viên

– Cuối cùng là thu hồi giấy chứng nhận thành viên lưu ký cùng với giấy chứng nhận hoạt động lưu ký của nhiều chi nhánh khác nhau.

Lưu ký chứng khoán là hoạt động có văn bản pháp luật riêng quy định, chính vì vậy mà các nhà đầu tư có thể yên tâm về tính minh bạch, chính xác khi đăng ký. Bạn có thể rút ký gửi chứng khoán, chuyển khoản các chứng khoán không qua giao dịch, đăng ký phong tỏa hoặc giải tỏa chứng khoán trong tài khoản lưu ký tại VSD…Và tất nhiên nhà đầu tư hoàn toàn có thể thực hiện các công việc này bằng cách yêu cầu trực tiếp nơi thành viên mình đã đăng ký lưu ký trước đó.

Tổng kết

Lưu ký chứng khoán là gì và các quy định cũng như nguyên tắc của lưu ký chứng khoán này hy vọng rằng sẽ giúp cho mọi người có thêm kiến thức cần thiết để thực hiện việc lưu ký một cách đơn giản và hiệu quả nhất. Ngoài ra Unica cũng mong là ngay cả những nhà đầu tư mới cũng nên tìm hiểu về khái niệm này và nếu có thể cũng sẽ thực hiện lưu ký chứng khoán trong tương lai.

Đăng bởi: Hà Bùi